Буянтай ажалаа дээрэ \ргэн ябанабди

А. Хабаева, Л.А. Мантыкова

Буряад арадайнгаа дундаршагуй баялиг болохо т\рэл хэлэндээ дурлуулха, з\рхэ сэдьхэл х\дэлгэмэ уран зохеолойнь дээжэдэ х\ртёёхэ, элинсэг хулинсагайнгаа хэр угhаа сахижа ябаhан еhо заншалнуудтай танилсуулха, аман зохеолой алтан дуhалнуудай г\нзэгы удха ойлгуулха нангин уялгатай – манай т\рэл хэлэнэй багшанар.

Суута буряадай \льгэршэдэй тоонто болохо Yнгын голой дэбисхэртэ буянтай ажалаа дээшэнь \ргэжэ ябаhан багшанар байхал даа. Тэдэнэрэй нэгэн Хадааханай дунда hургуулиин буряад хэлэ болон литературын дээдэ зэргын багша Маргарита Хабаева юм.

Оhын аймагай Yлеэ нютагhаа гараhан Маргарита Александровна Хамнин дайдада хуби заяагаа оложо, олон жэлн\\дтэ эрдэмэй гуламтада т\рэл hайхан хэлэнэйнгээ шэди шабинартаа дамжуулна.

Боохоной багшанарай училищиин h\\лээр эхин классуудта х\дэлёё. Багшаар 25 жэлэй туршада х\дэлнэ. Хадааханай hургуулида 19 жэлэй туршада амжалта т\гэс х\дэлжэ байна. Ажаллаха \едёё Эрх\\\гэй г\рэнэй ехэ hургуулиин буряад хэлэ бэшэгэй таhаг  д\\ргээ.

Хадааханай hургуулида буряад хэлэнэй хэшээл долоон хоногто оройдоол нэгэ час болоно.

Тиимэhээ багша ямар аргаар ажалаа т\сэблэжэ, хэшээлэйнгээ саг яажа хэрэглэжэ, клаасhаа гадуур х\дэлмэри ямараар эмхидхэжэ, hурагшадайнгаа hонирхолой ошые унтараанг\й, ёёhэдёё эрдэм шудалха дадал шадабарииень дээшэл\\лхэ, зорилго табиха гэhэн асуудалнуудта эзэлэдг\й абтагдана.

Багша ажалдаа элдэб т\хэлэй х\дэлмэри, hонирхолтой хэрэгсэлн\\дые, \з\\лбэрин\\дые, шэнэ онол аргануудые хэрэглэжэ, \хиб\\дэй hуралсал hонин болгохо гэжэ оролдоно.

– М\нёё \еын иимэ технологинуудые хэшээлн\\дтээ би хэрэглэнэб: ИКТ-технологи, проектнэ технологи, нааданай технологи. Мэдээсэлн\\дэй технологи хэрэглэhэн багшанарай ажал hайн \рэ д\нтэй байдаг гэжэ адагламаар. ИКТ хэшээлдээ хэрэглэхэдэ, hурагшад шэнэ мэдэсэ hайнаар хадуужа абадаг. Буряад хэлэнэй электронно ном манай х\дэлмэридэ тон туhатай, еhотой нэмэри материал болоно. *урагшадай hонирхол татахын т\лёё  элдэб заншалта бэшэ  хэшээлн\\дые \нгэргэдэгби.  Жэшээлбэл, хэшээл-наадан, хэшээл-м\рысёён, хэшээл – КВН гэхэ мэтэ.

Манай hурагшад буряад хэлэнэй аймагай, тойрогой, можын урилдаан, м\рысёён\\дтэ эдэбхитэй хабаададаг. «Хэлэн – арадай сэдьхэл», «Yльгэршэн» гэhэн аймагай урилдаанда Михаил Матвеев илагша болоhон. Наталья Готолова «Т\рэл хэлэн дээрэ хэлэнэбди» гэhэн тойрогой конкурсын т\сэлн\\дэй илагша. Алексей Зангеев уласхоорондын конкурсын лауреат болоно.Yхиб\\най эдэбхитэй буряад хэлэнэй олимпиадануудай хабаадагшад.

Арадайнгаа hайндэрн\\дтэ классhаа гадуур хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэнэбди.

«Буряад хэлэнэй hайндэр» гэhэн проект жэл б\ри бэел\\лдэгбди. Эндэ т\рэл хэлэнэй баялигые \ргэдхэхын хажуугаар, \хиб\\дые т\рэл буряад хэлэн дээрээ хёёрэлдэжэ байхые эмхидхэлгэ, еhо заншалаа \ргэдхэлгэ, сахиха гол зорилго табигдана, – гээд Маргарита Хабаева хэлэнэ.

«Буряад хэлэнэй эрхим кабинет» гэhэн аймагай конкурс – харалгада 2007 онhоо багшын даажа байhан кабинет илагша, призерой тоодо ороно. Энэ hуралсалай жэлдэ «*ургуулиин эрхим методическа нэгэдэл» гэhэн тойрогой м\рысёёндэ 3-дахи hуури эзэлээ.

Д\й д\ршэлтэй багша Эрх\\ можын эрдэм болбосоролой эмхин\\дтэ 1–4 классуудта шудалха буряад хэлэнэй hуралсалай методическа ном зохеолгын х\дэлмэриин б\лэгтэ ороhон байна.

Эрдэмэй-практическа конференцин\\дтэ, семинарнуудта  элидхэлн\\дые нэгэтэ бэшэ хэhэн. Yни удаан жэлн\\дтэ буряад хэлэ hурагшадта заажа, зохеохы ошотойгоор урдахи уялгануудта хандадаг багша аймагай, тойрогой захиргаануудай з\гhёё шагналнуудтай.

Нютагтаа эдэбхитэй ниитын х\дэлмэри ябуулдаг. Энэ жэлhээ «Адууша» гэhэн арадай аман зохеолой ансамблиин  х\тэлбэрилэгшэ болобо.

Т\рэл хэлэнэй багшын урда олон hонирхолтой проектн\\д, т\сэб\\д.

Шэнэ еhоор буряад хэлэ болон уран зохеолойнгоо хэшээлн\\дые \нгэргэжэ, шабинарынь т\рэл хэлэеэ \шёёшье hайнаар шудалжа, г\нзэгыгёёр мэдэдэг болог лэ гээд Маргарита Александровнада х\сэнэбди!

Намжилма Цыденова