Тахилгатай, тайлгатай газарта модо отолжо, шулуу урбуулжа болохог\й, эрэмдэг болохош, харгы дээрэ хэбтэhэн \рёёhэн юумэ абажа болохог\й.

Захын модо б\ отолоорой, тэндэ ой тайгын эзэниинь hуурилhан байжа болохо. Тайгын эзэниие сошоожо, гомодхоожо болохог\й. Модо унагаахын урда эзэндэнь зальбаржа, з\бшэл асуугаад, сагаан эдеэ \ргэжэ урмашуулаарай.

Y\дэ алдалжа, богоhо дээрэ гараад байжа болохог\й.

Харгы сэбэрлэбэл – аргаг\й ехэ буян.

Х\нэй юумэ \гэхэдэ, hалгай гараараа, хурганай \з\\рээр абажа болохог\й, м\н тиигээд х\ндэ \гэжэшье болохог\й.

Х\нэй юумэ асаржа \гэхэдэ, амhартынь г\, али м\нэhынь хооhоор бусаажа болохог\й, оёортонь юумэ хэжэ \гэхэ еhотой.

Т\леэ гэртээ оруулаад, шангаар дээрэhээ хаяжа болохог\й, гэрэй заяаша, галай заяаша, \\дэн тэнгэриие залд г\\лэхэш. Эдэ заяашадые гомодхоогоо hаа, ёёдэлхэг\йш.

Y\дэн тэнгэри, гал гуламтаяа тахюулжа байха хэрэгтэй.

Хэлэ амаг\й адагуусаниие сохижо, наншажа болохог\й – н\гэл.

Бузартай, муухай юумэ уhанда оруулжа болохог\й, лусад сабдаг хорлохо.

Муухай юумэ галда оруулхаг\й, гал заяаша бузарлагдаха, \бшэ зоболон удаха.

Айлда ороходоо, дэгэлэй заха буулгаха, малгайгаа абаха.

Хутага, ш\бгэ, хайша гэхэ мэтын \з\\ртэй юумэ х\ндэ \з\\рээрнь \гэжэ болохог\й, эшээрнь \гэхэ.

Хуримтай ба н\\дэлтэй уулзанхаар, х\ниие х\дёёл\\лжэ ябаhан зонтой уулзаhан дээрэ.

Эл\\р х\н хэбтээд эдеэлхэг\й – \бшэ зоболон з\гнэхэ.

Галай \нэhэ худхажа, улаан согынь шангаар сохихог\й: галай заяаша зобохо юм гэдэг.

Бурхан тээшэ х\лёё жиигээд хэбтэхэг\й – н\гэл.

*\ни орой хюмhаа абахаг\й, шэхэнэй хулхи малтахаг\й (х\нэй h\нэhэн h\ни хюмhан дороо, шэхэн соогоо хоргодоод байдаг).

Угаадаhа, шээhэеэ \ндэр уула тээшэ харуулан хаяжа болохог\й.

Х\ниие замда мордохуулаад, хойноhоонь угаадаhа, шоройгоо хаяжа болохог\й. Ябаа \дыдэнь хаягты.

Х\ниие х\ндэлхэдёё –ёёрыгёё х\ндэлхэш, х\ниие баhахадаа – ёёрыгёё баhаха.

Айлшаниие х\ндэлхэдёё, х\ндэ туhа хэхэдээ, х\н \гырдэгг\й юм.

Богоhо дээрээ байхаг\й, тотогоhоо шагтагалдахаг\й, \\дэ алдалхаг\й.

Гэр соо эшхэрхэг\й, аман соогоо дуу г\нгэнэхэг\й.

Боро хараанаар, харанхыда \хиб\\ уйлуулхаг\й, h\хирхэг\й, уhа удхахаг\й, т\леэ хахалхаг\й.

Хэлэ амаг\й мал сохихог\й, малай дал, хорео соо газаалхаг\й.

Хэр\\л, хэлэ ама хэхэг\й. «Хэр\\лэй \з\\ртэ – шуhан, \реэлэй \з\\ртэ – тоhон» гэжэ б\ марта.

Yритэй х\н аад, х\нэй \риие б\ хэлэ, бэетэй аад, х\нэй бэе б\ хэлэ.

Х\\гэдэй шэхыень б\ дайра, \хиб\\нэй сахюусан шэхэндэ байрладаг. *\ни харанхыда х\нэй нэрээр нэрлэжэ, оогложо болохог\й – Эрлигэй элшэ h\нэhыень абаад ябашажа болохо.

Уhа абаад ябаhан х\нэй урдуур гарахаг\й. Хооhон амhартатай х\нэй урдуур \рдижэ гараха.

Хулгайшан, дээрмэшэн бэшэ аад, хутагаяа hуйбадаhан зандаа гэртэ орохог\й, газаа байхадаа буулгаха.

Тамхи зууhан зандаа гэртэ орожо болохог\й.

Ула соорхой гуталтай, орой соорхой малгайтай, ала соорхой \мдэтэй б\ яба.

Буу, h\хэ, ташуур, аргамжа, ш\дэр, хазаар баряад, айлда орожо болохог\й.

Урдуураа гараhаниие ундалуулжа, хойгуураа гараhаниие хооллуулжа байха сэдьхэлтэй ябаарай.

Буряад Уласай \ндэhэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадай багшанарай суглуулбариhаа