Манай округто б\хы наhаяа багшын х\нгэн бэшэ ажалда зорюулhан, буряад хэлэнэйнгээ х\гжэлтэдэ нилээд хубитаяа оруулhан зон олон байха. Тэдэнэрэй нэгэн УОБАО х\ндэтэ эрхэтэн, мэдээжэ хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, бэлигтэй багша Матрена Хандыхановна Хантаева болоно.

Матрена Хандыхановна 1932 ондо Баяндайн аймагай Эдыгейн Гаханда ажалша малша б\лэдэ т\рэhэн юм.

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай \едэ басаганай бага наhан \нгэрёё. Ользоной hургуули д\\ргэжэ, Улаан-Yдын 11-дэхи педкласс д\\ргээд, ажалай намтарынь захалаа бэлэй.

1957 онhоо 2000 он болотор Эхирэд-Булагадай аймагай Байтаг нютагта х\дэлhэн юм. Т\р\\шээр эхин классай багшаар, h\\лээрнь буряад хэлэ заажа эхилээ.

1969 онhоо Матрена Хандыхановнагай ашаар Байтагай дунда hургуулида краеведческэ музей нээгдэбэ, тэрэнь 1978 жэлдэ hургуулиин гэhэн статустай болоhон. Музейдэ багша 31 жэлэй туршада ехэ х\дэлмэри ябуулhан юм. Тэрэ тоодо 18 жэл соо ниитын эхиндэ ажаллаа.

Бэрхэ х\тэлбэрилэгшын аша габьяагаар музей соо 3000 мянган экспонадууд, 2000 гаран баримта документн\\д суглуулагдаhан.

Матрена Хандыхановна – гайхамшагта бэлигтэй багша, б\хы наhаяа ургажа ябаhан х\\гэдтэ зорюулжа, буряад арадайнгаа еhо заншалнуудые \ргэнёё р дэлгэр\\лжэ, шэнжэлжэ, бэшэжэ, т\рэл хэлэеэ шудалхын т\лёё оролсожо, буряад хэлэеэ х\гжёёхэ талаар ехэ х\дэлмэри ябуулhан гээд тэмдэглэлтэй. Д\й д\ршэлтэй багша hургуулиингаа дэргэдэ буряад ансамбль эмхидхэжэ, буряад соелой т\бэй хэмжээ ябуулгануудта эдэбхитэйгээр хабаададаг, элдэб конкурс фестивальнуудай лауреадууд болоhон т\\хэтэй.

М\н бэлигтэй багша синонимуудай словарь, этнографиин талаар олон х\дэлмэрин\\дые бэшэhэн юм. Т\рэл аймагай, округой, колхозой, hургуулиин т\\хые шэнжэлhэн х\дэлмэрин\\дынь сэгнэшэг\й.

Энэ ажаябуулга дэлгэр\\лхын, д\й д\ршэлёёрёё хубаалдахын т\лёё Матрена Хандыхановна округ соогоо ябажа харуулдаг байhан юм. Элидхэлн\\дээ областьдо, гурэн дотор уншадаг hэн. Санкт-Петербургда( 1988 он), Шэтэдэ (1989 он), Улаан-Yдэдэ (1992 он). Окружной, областной, республиканска hайндэрн\\дэй, конференцин\\дэй, конкурснуудай эдэбхитэй хабаадагша байhан.

Х\н алтан дэлхэй дээрэ м\нхэ бэшэ. Матрена Хандыхановна бурханай \ршёёhэн наhаяа ялас гэмэ одон шэнги абьяастайгаар \нгэргёё. Ажалдаа шуналтай, хэшээлээ тон hайнаар \нгэргэдэг байhыень м\нёёшье болотор нютагай зон мартадагг\й. «Уран хурса \гэн\\дhээнь, урин налгай харасаhаань сэдьхэлээ хайлан hуугша hэмди. Багшамнай урагшаа hанаатай, х\н зондо туhалха ниг\\лэсхы hайхан сэдьхэлтэй байгаа» гэжэ шабинарынь багша тухайгаа hанан хёёрэдэг.

М\нёё хайрата эжынгээ хэрэгые басаганиинь – буряад хэлэнэй багша Людмила Георгиевна Ханхасаева \ргэлжэл\\лнэ. Матрена Хандыхановна буряад аман зохеолой суглуулагша байhан, тоолошогуй олон \льгэр домогуудые, \реэл таабаринуудые мэдэдэг бэлэй. Энэ х\ндэтэй багшын аша габьяагаар hурагшадынь т\рэл хэлэеэ, уг гарбалаа, т\\хэеэ тон hайнаар мэдэжэ, аймагай, округой хэмжээнэй эрдэмэй-практическа конференци, элдэб янзын аман зохеолнуудай м\рысёён\\дтэ нэгэтэ бэшэ илагша hэн.

Багшын х\нгэн бэшэ ажалда ёёрыгёё зорюулжа, эдир \хиб\\дые эрдэмэй орьел ёёдэ залаhан алдарта багшын нэрэ хододоо м\нхэ байг лэ!

Намжилма Цыденова