УРЯАЛТА  ДОРГОН

Арсалан гээшэ

Архи амсахашье дураг\й hаа,

Билдагуушалхада х\хидэг гээд,

Бэшэгдэhэн hэн, гэбэшье,

Тад ондоо зантай

Нэгэн Арсалантай

Тохеолдоhон тухайгаа хэлэh\\б.

***

Эжэлhээ таhарhан Даагые

Эсэтэр намнаhан Шоно

Шугын оеорто х\сэжэ шулгалаад,

– Шуhа долеолсыт, – гэжэ

Арсалан Доргон хоерые

Айлшалуулан урижа асарба ха.

Дээг\\р тушаалта Арсаланиие

Дээшэнь алад гаргажа,

Дэгн\\л дээрэ hуулгаба.

Борбогор доройхон Доргониие

Богоhо дээрээ тогтоожо:

– Шабайень гэдэhэндэнь шудхажа,

Шамдуухан асараад таби! – гээд,

Нюргаараа тэрээндэ эрьелдэжэ,

Нюураараа Арсаланда миhэлзэнэ:

– Х\лисэгты, х\ндэтэ айлшан,

Шарууhа гаргаха б\реэ

Шабайень шудхажа эдидэг аад,

«Ута шабай» гэгдэн,

Уляашадай дунда суурхаа hэм! – гэжэ

Х\хеэхэ дуратай тэрэнээ

Х\дэлхэ эрьелдэхэ б\реэ

Х\лисэл Арсаланhаа гуйна.

Уданг\й д\\рэн хундагатай

Улаан духаряа дурадхажа:

– Х\лисэгты, х\дэр мундуу ябахынтнай т\лёё,

Х\сэн т\гэлдэр байхынтнай т\лёё,

Зохидхон сарюун эмгэнэйтнай т\лёё,

Зоригтой т\рэhэн зулзагынтнай т\лёё,

Басаганайтнай т\лёё м\н баhа

Барас эреэн х\рьгэнэйтнай т\лёё \ргэнэб! – гээд,

Нэшэлд\\лхэеэ hарбагад гэхэдэнь,

Нэхы зогдороо эрзылгэшэнхэй Арсалан

Хаража халашаг\й шарайгаа

Хара бараанаар хубилгажа байба.

– Архяар зариманай х\ндэлхэдэ,

Арсаха аргаг\й, амсаашье hаа,

Билдагууша амитадай бахалуурые

Биса бажуудаhамни х\рэдэг! – гээд,

Х\хюутэй hууhан эмгэнээ угзаран,

Х\тэлёёд гэртээ арилшаба.

Хамаг хэрэгээ Арсаланиие урижа,

Хамhалсуулан б\тээхэеэ hанаhан аад,

Хараалгаад \лэшэhэндёё

Уураа х\рэhэн Шоно

Урдань зогсоhон Доргондоо добтолон:

– Бусалhан эдеэн шэргэдэг,

Бууhан урагууд мордодог, – гэжэ дуулаhан бэзэш!

Шамайе х\ндэлхэеэ hанааг\й,

Шабай шануулхаяа асараа hэм! – гээд,

Yhыень угзаран \рхир\\лжэ,

Y\дэн тээшэ намнаба.

«Х\ндэтэ» х\ртэhэн Доргоншье

Х\л мэд\\лэн зугадаа бэлэй.

Буряад басни – арад зондоо!

САМБУ  НОРЖИМАЕВ