Суббота, 27.04.2024, 03:27
Окружная газета "Усть-Ордын Унэн"
Приветствую Вас Гость | RSS
Меню сайта
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Главная » 2020 » Ноябрь » 6 » Арадай заншал – алтан жаса
18:02
Арадай заншал – алтан жаса

Y\сын мяхан

Жэл б\ри \бэл болоходо буряад зон урданhаа \\сэ аладаг. Y\сэдэ ямар малнууд ородог бэ гэхэдэ – морин, \хэр адаhан. Урданай сагта зон эбтэй, бэе бэедээ туhалдаг, ажалаа хамтаа ябуулдаг байгаа. Тиимэhээ \\сэеэ алахадаа, мяхаа ехээр шанажа, аха д\\нэрээ, айлайнгаа зониие зарлажа, баранииень талгадаг  юм.

Энэ арадай заншал  Эхирэд-Булагадай аймагай Олой нютагай «Арюун булаг» гэhэн арадай аман зохеолой ансамблиин репертуарта ородог. Тэрэнэй уран hайханай х\тэлбэрилэгшэ Антонида Трофимовна Татарова  энэ найруулгатаяа хубаалдаба.

Мяхаа эдихынь урда гэрэй эзэн галдаа х\ргэдэг.

Тиигээд урданай сагта \\сэдэ ерэhэн х\н\\д юрёёлнyyдые хэлэжэ, дуунуудые дуулаладаг байгаа. Yхэр адаhа \\сэ гаргахада иигэжэ \реэдэг:

– Yбhэнтнай хоолтой байг,

Y\сэтнай тарган байг.

Мори \\сэ гаргахада иимэ юрёёл хэлэдэг:

Адуунтнай арьбантай байг,

Даагантнай далантай байг.

 

Сцена I

На сцене в полумраке при зажженных свечах сидит бабушка, вяжет носки, рядом лежат выкройки унтов, руковиц. По левую сторону от нее невестка  в колыбельке качает ребенка и напевает вполголоса. Отец (дед) делает черенки для топоров, ножей. Забегают дети (мальчик и девочка):

– Абгай, тёёдэй, манай баабай \\сэеэ алаа, тиигээд таниие мяха эдихэеэ ерэхэ гэнэ.

– *айн даа. Х\н\\д ерээ г\?

– Ерэжэ байна. Мяхаа тогоонhон абажа байна.

Бидэ Мани тёёдэеэ, Тамара тёёдэй, Кости абгатниие хэлээбди. Тиигээд Тани хэлэхэеэ ерээбди.

Невестка спрашивает:

– Манай баабай таанарта?

Дети:

– Бии, бии, – убегают.

Дед с бабушкой собираются; обращаются к невестке.

– Бэрээхэй, бидэш удаан болохог\йбди. Хара h\ни хаана энэ б\\бэйгээ тэбэрижэ, уйлуулжа ябахамнайб. Бидэ баймган, hуумган мяхын эдеэд ерэхэбди. Муухаан, б\ уйлаарайш.

Уходят.

 

Сцена II

Заходят в дом, где варится мясо.

Дед:

– Сайн байна. Мяхамнай болон болон байнал.

– Y\сэтнай хэр тарган байгааб?

– Бааг\й, бааг\й. Бараг байгаа.

Кто-то из гостей обращается к молоденькой девушке:

– Y\,  ахай,  ямар  hайхан болоош?  Удаанай   шамайгаа   харааг\йб. Хадамдашье \гэхэдэ хамааг\й болоод байна бэшэ аал.

Обращаясь к  своей жене:

– Харлаа, харлаа, энэ манай бэсэгэн х\б\\н дэ зохид бэшэ г\? Бэрэ хээхэдэ hайн байгаа.

Девушка смущенно отвечает: 

– Хэн, танай тамхи татадаг, архи уудаг х\б\ндэтнай ошохоб.

Хозяйка выносит мясо, просит раздать мясо всем. Кто-то из мужчин раздает мясо детям. Взрослые садятся за стол. Мужчины, разлив тарасун, говорят благопожелания.

В это время дети играют. (Девочки – шагай. Мальчики – зоско.)

Запевают: Yхэр боомо \тэлжэ,

Y\сын мяхан болобо хаяа

Yнгэ юhэн хубилжа,

Yлгын харуур болобо хаяа.

Просят исполнить свои любимые песни.

Поочередно поют песни, загадывают загадки, шутят.

Один из гостей украдкой вынес мясо за пазухой.

Мужчина у него спрашивает:

– Газаа hара сагаан г\?

– *ара сагаан, hайд сэсэн.

Хита халуун, хитаамай тэнэг.

Сидящие за столом смеются. Ему подают стакан с тарасуном:

– Мэ, мэ, м\нёёшынгёё даралгын нэгээ уушха.

Тот берет и выпивает тарасун и говорит:

– *айшуули забhартаа hарьhан г\зээн садаа.

– Зай,  \\сэшье  эдибэбди,   тогоонойгоо уубабди, тиибэл hэерээ хухалая.

Залуугай заримынь \тэлhэнёё  \лёёрынь.

– Еhоорон ехороо бариилаа.

Зэмhэ \гэхэ. *ээр хухалха. (со зрителями).

Т\гэсхэлдёё еохор хатарна.

Намжилма Цыденова бэлдэбэ

Просмотров: 94 | Добавил: unen6464 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
avatar
Вход на сайт
Поиск
Календарь
«  Ноябрь 2020  »
ПнВтСрЧтПтСбВс
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30
Архив записей
Друзья сайта
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Copyright MyCorp © 2024uCoz