Четверг, 25.04.2024, 22:59
Окружная газета "Усть-Ордын Унэн"
Приветствую Вас Гость | RSS
Меню сайта
Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Главная » 2016 » Сентябрь » 15 » Буряад арадай онтохон
15:17
Буряад арадай онтохон

Крестьянин Тархас

Давно это было. Как-то раз хан Олзой, от нечего делать, издал указ: «Кто сумеет обмануть меня так, чтобы я поверил, тому отдам полную чашу золота». Узнал  об  этом  указе  пастух  Малаасгай, пришел к хану Олзою и говорит:

– Хан-батюшка, у моего отца был такой длинный шест, что он мог им перемешивать звезды на небе.

– Да это ерунда. Вот когда закуривал мой хан-отец свою трубку во дворе, то зажигал ее прямо от солнца. Вот какая была у него длинная трубка.

Услышал это пастух Малаасгай и молча вышел.

Узнал об этом указе портной Олеодой, пришел к узкоглазому хану Олзою и сказал:

– Хан-батюшка, вчера загремел гром так, что разорвал небесный шов – Млечный Путь. Мне пришлось до позднего вечера зашивать эти швы.

– Да, мой портной Олеодой, хорошим делом ты занимался. Но вот плохо ты зашивал, недавно утром прошел дождь, – говорит Олзой-хан, посмеиваясь над Олеодоем. Замолчал портной Олеодой и тоже молча вышел.

Услышал об указе крестьянин Тархас, который засевал просо на вершине оврага Таряата. Он прискакал на телеге с пустой бочкой. Хан Олзой очень удивился этому и спрашивает:

– О! крестьянин Тархас, что за пустую бочку с грохотом привез?

– Приехал за долгами, – отвечает тот.

– А что за долг? Когда это было? Когда я тебе задолжал? Я об этом не помню, – говорит хан.

– Ты забыл, как у меня взял вот эту бочку, наполненную золотом? – говорит Тархас.

– Не ври.

– Если я вру, то отдай мне полную чашу золота?

– Нет, не врешь, это правда!

– Если не врешь, то отдай бочку золота!

Так хан Олзой проиграл находчивому крестьянину Тархасу чашку золота, которым дорожил.

 

Тархас нэрэтэй малшан

Хэзээ нэгэтэ иимэ ушар дайралдаба. Олзой хаан юушье хэнг\й hуухадаа, иимэ захиралта гаргаба: «Минии этигэхээр, намайе мэхэлжэ шадаhан х\ндэ аягаар д\\рэн алта \гэхэб». Малаасгай малшан тэрэниие дуулаад, Олзой хаанда ерэжэ, иигэжэ хандаба:

– Хаан-баабай, минии эсэгэ огторгойн м\шэдые худхаха аргатай ута модотой байhан.

– Барагтай юумэн ааб даа. Минии хаан-баабай тамхи татаха болоходоо, газаа гаража, наранhаа утаа гаргадаг байhан. Тиимэ ута гааhатай ябаhан юм.

Малаасгай малшан хэлэ- hыень дуулаад, абяа шэмээг\йгёёр газаашаа гарашаба.

Олеодой оедолшон энэ захиралта тухай дуулаад, онигор нюдэтэй Олзойдо ерэжэ, иигэжэ хэлэнэ:

– Хаан-баабай, \сэгэлдэрхи ехэ нэерээн Тэнгэриин з\йдэл таhара татаа. Орой \дэшэ болотор оелго хэбэб.

– Олеодой оедолшон, hайн хэрэг хэбэш. Теэд оедолгош муу байба, м\нёёдэрэй \глёё бороо адхараа hэн, – гээд Олзой-хаан энеэбхилэн хэлэбэ. Олеодой оедолшон \гэ х\\рг\й болошоод, газаашаа гарашаба.

Таряата жалгын орьелдо шара будаа (просо) таридаг Тархас нэрэтэй таряашан тэрэ захиралта тухай дуулаад, хооhон боошхотой тэргээр г\йлгэжэ ерэбэ.  Олзой-хаан ехэ гайхаад,  иигэжэ асууба:

– *\!  Тархас таряашан, наярхай т\ерхэй гаргажа, юундэ энэ хооhон боошхо асарба гээшэбши?

– Yриеэ абахаяа ерээб, – гээд харюусаба.

– Юун \ри гэнэш? Шамhаа урьhаар юумэ абаhанаа мэдэнэг\йлби. Хэзээ байгаа hэм? – гэбэ хаан.

– Намhаа энэ боошхоор д\\рэн алта абаhанаа мартаа г\ш? – гэнэ Тархас.

– Худалаар б\ хэлыш.

– Худалаар хэлээ hаам, аягаар д\\рэн алта \гыш!

– Yгы, худал бэшэл. З\б!

– Худал бэшэ hаа, боошхо алта \гэ!

Тиигэжэ Олзой хаан h\бэлгэн ухаатай Тархас малшанда ехэ харамтай аяга алтаяа \гёё бэлэй.

Э.Афанасьева оршуулба

Просмотров: 532 | Добавил: unen6464 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
avatar
Вход на сайт
Поиск
Календарь
«  Сентябрь 2016  »
ПнВтСрЧтПтСбВс
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930
Архив записей
Друзья сайта
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Copyright MyCorp © 2024uCoz