*аядаа  округой захиргаанда т\рэлхи хэлэнэй багшанарай х\дэлмэриин  з\блёён \нгэрбэ. Эндэ округой  аймагуудай  буряад хэлэнэй багшанар  Эрх\\гэй  областьдо  буряад хэлэ болон литература  заалгын hуралсалай жэшээтэ программые з\бшэн хэлсэбэ. Эрх\\гэй областиин гэгээрэлэй х\гжэлтын институдай этнорегиональна гэгээрэлэй кафедрые даагша, хэлэ болон бэшэгэй эрдэмэй кандидат Арюна Дармаева, округой \ндэhэн гэгээрэлэй таhагай мэргэжэлтэн Лариса Мантагуева гэгшэд  з\блёёнэй ябасын гол зорилгонууд тухай хэлэбэ.

Семинарта хабаадагшад эхин, дунда   классуудай  жэшээтэ  hуралсалай программын удхатай хубиие зохеолго тухай мэдээсэбэ. Буряад хэлэнэй программын зохеолгодо ёёhэдынгёё дурадхалнуудые эхирэдэй багшанар оруулhан юм. Баяндайн аймагай Нагалагай дунда hургуулиин эхин классууудай багша Людмила Алсаева нютаг хэлэн дээрэ  1- дэхи  классай \зэглэл зохеохые дурадхаба. Энэ мэд\\лэлые сугларагшад дэмжэбэ.

Буряад хэлэндэ  неделидээ хоер час, литературада нэгэ час \гтэнэ. Энэ хэмжээн соо hурагшадые т\рэл хэлэндэнь hайнаар hургааха х\нгэн бэшэ. Удаадахи хэшээлн\\дтээ ерэхэдээ, \хиб\\д гараhан темэн\\дээ мартана гэжэ багшанар тоолоно. З\гёёр энэ хадаа федеральна стандартын программа, hургуулиин захиргаан ёёhэдёё \шёё нэгэ саг илгаха аргатай юм.

Буряад хэлэнэй багшын гол зорилго хадаа \хиб\\н б\хэниие х\гжёён hургаха, буряад хэлэндэ hонирхол т\р\\лхэ, дуратай болгохо, тэдэнэй ухаа г\йлгэхэ мэдэсэ, шадабари, д\й д\ршэлн\\дые х\гжёёлгэ болоно.Тиихэдэ мэдэсэеэ саашадаа хэрэглэхэ еhотой гэжэ ойлгууламжын ажал ябуулна. М\нёё сагай шэнэ оньhон аргануудые хэрэглэжэ, буряад хэлэнэй д\\ргэхэ \\ргэ дээшэл\\лхэ, буряад хэлэн дээрэ фильм\\дые бэлдэхэ, сайтнуудые бии болгохо, теле-радиодамжуулгада шэнэ программануудые бэлдэлсэхэ, буряад хэлэн дээрэ радиодамжуулгануудые эмхидхэхэ тухай  эдэ б\гэдэнhёё гадна буряад хэлэн, литератураар номуудай шанар hайжаруулха асуудал дээрэ тэрэ тодорхойгоор тогтохо хэрэгтэй. *уралсалай болон методикын талаар  шэнэ программануудые, пособинуудые болон hуралсалай номуудые нэбтэр\\лхэдээ, эдэ номуудаар х\дэлхэ багшанарай мэргэжэл дээшэл\\лхэ хэрэгтэй. Энээн тухай округой багшанар хоорондоо д\й  д\ршэлёёрёё  хубаалдаба.

Эхин hургуулида \зэгдэдэг буряад хэлэн хадаа б\хэлиин нэгэ хубинь, н\гёёдэ шатада \зэгдэдэг буряад хэлэнтэй холбоотой. Дунда hургуулида буряад хэлэ \зэхэдёё hурагша б\хэн т\рэл хэлэн дээрэ аргаг\й hайнаар уншажа, з\бёёр бэшэжэ, сэбэр ульгамаар хэлэжэ, х\нэй хэлэhые абаhаар х\нгэнёёр ойлгожо абаха шадабаритай, тиихэдэ буряад хэлэнэй теори мэдэхэ болоод гараха аргатай.

Эхин hургуулида \зэгдэдэг буряад хэлэнэй гол зорилго: т\рэл буряад хэлэн дээрэнь буряад хэлэнэй программа \хиб\\дэй наhанда, х\гжэлтэдэнь таарамжатайгаар зохеогдоhон байха. Эхин шатада шэнэ эрилтэн\\д табигдана. Тэдэ эрилтэн\\д \хиб\\дые  х\м\\ж\\лхэ, х\гжёёхэ хэрэгтэ г\рэн т\рын харасын ондоо болоhониие харуулна.

Семинар дээрэ буряад литературын программаар  х\дэлмэриин б\лэг бии болгохо тухай дурадхал оруулагдаба.Тэрэниие Оhын аймагай багшанарта даалгагдаба. *арын туршада тэдэнэр литератураар программада ёёhэдынгёё дурадхалнуудые оруулха юм. Удаадахи буряад хэлэнэй з\блёён ерэхэ жэлэй эхиндэ \нгэрхэ юм.

Намжилма Цыденова