Yхиб\\дэй сэдьхэлдэ сэсэг таридаг, ухаан бодолдонь ургы ургуулдаг, эдир заахан наhанhаань элинсэг хулинсагайнгаа домог т\\хэ эльгэлэн хёёрэдэг, эхэ эсэгэhээ захяатай, эхын уурагтай холбоотой буряад хэлэнэй багшын сэдьхэлэй оеорой г\н бодолнуудтайнь танилсахыетнай уринаб.

Урдын сагhаа хойшо зоной дундаhаа ниг\\лэсхы hайхан сэдьхэлтэй, оюун хурса ухаатай, эрдэм бэлигтэй х\н\\д лэ багша болодог бэлэй. Илангаяа манай буряад зоной дунда тиимэ багшанар олон байжа болоо. Юундэб гэхэдэ, тэдэнэй дундаhаа «ябаган багшанар» олоороо гараhан юм.

Буряад хэлэнэй багша… Баян буряад хэлэн дээрэ бэшэжэ, уншажа hургаха, эжы абын еhо заншалые бага наhанhаань ойлгуулан дамжуулха, хэтэ м\нхын харгыда хуби заяагаа холбоhон х\ршэ т\рэл арадуудай \ри х\\гэдые эбтэй эетэйгээр буряад хэлэ шудалуулха – эдэл даа \дэр б\ри урдаа табидаг   багшанарай  зорилгонууд.

Боохоной аймагай Хохорскын дунда hургуулида буряад хэлэ болон литературын  багшаар \ни удаан жэлн\\дтэ Лидия Еремеевна Боронцоева х\дэлнэ. Нэгэтэ шэлэhэн мэргэжэлдээ \нэн  сэхэ  багша  эдэ  жэлн\\дтэ абяас ехэтэйгээр hурагшадтаа буряад хэлэнэйнь баялигтай танилсуулна.

  Ижелка hууринда Еремей Николаевич болон Яна Вахрамеевна Будуновтанай гэр б\лын долоон \хиб\\дэй эгээ бэсэгэн Лида басаган бага наhанhаа багша болохо эрмэлзэлтэй hэн. Дунда hургуулиингаа h\\лээр Боохоной багшанарай училищида орожо, эхин классуудай багшын мэргэжэл абаhан юм. Удаань аймагайнгаа эхин классуудай  hургуулинуудта х\дэлhэн. 1992 онhоо хойшо т\рэл Хохорскынгоо hургуулида буряад хэлэ болон литература барина. Нютагhаа гараhан мэдээжэ эрдэмтэн, этнограф Сергей Балдаевай х\дэлмэрин\\дые тон г\нзэгыгёёр шудалан, эрдэмэй-практическа конференцин\\дтэ нэгэтэ бэшэ элидхэлн\\дые бэлдэhэн байдаг. 2014 ондо энэ багшын даажа байhан буряад хэлэнэй кабинет окружной м\рысёёндэ х\ндэтэ 3-дахи hуури эзэлээ бэлэй. Тиихэдэ жюри багшын баян hуралсалай хэрэгсэлн\\д, олон тоото hонирхолтой  номуудые онсо тэмдэглэhэн юм. Ёёhэнэй hурагшад  эдэбхитэйгээр  буряад хэлэнэй олимпиаданууд, хэмжээ ябуулгануудта хабаададаг. Олон амжалтануудые ажалдаа туйлаhан Лидия Еремеевна аймагай, округой хэмжээнэй   х\ндэлэлэй  шагналнуудтай. Энэ жэлдэ Улаан-Yдэ хотодо «Гуламта» гэhэн олимпиадада hурагшадынь амжалтануудые туйлажа, багша Буряад  Республикын Эрдэм  гэгээрэлэй Министерствын грамотаар шагнагдаhан байна. Харин энэ нажар Хохорскын дунда hургуулиин ойн баярта дашарамдуулан Лидия Боронцоевада УОБО захиргаанай Х\ндэлэлэй грамота барюулагдаба.

– Yхиб\\нэй ухаан бодол, хэлэ, сэдьхэл х\гжёёхэ, ажабайдалай оршон байдал тухай мэдэсэ дээшэл\\лхэ хэрэгтэ буряад арадай аман зохеол намда ехэ туhа х\ргэдэг. Жэшээнь, онтохонууд соо буряад арадай ажабайдалай б\хы таланууд г\нзэгыгёёр харуулагдахаhаа гадна арадай байра байдал, еhо заншал, оюун бодол болон гэр бараан тухай ойлгосонууд эли тодоор \гтэhэн байдаг. Оньhон, жороо \гэн\\д, таабаринууд, арадай дуунууд оеорг\й г\нзэгы      ухаан бодол х\гжёёдэг, олон тоото шабинараймни бэлиг шадабарида туhалдаг юм. *айн х\ндэ н\хэд олон, hаруул тэнгэридэ одод олон гэhэн сэсэн мэргэн \гэ баримталжа, олон яhатанай \хиб\\дые нэгэд\\лэн,  таhаршаг\й   нягта  холбоотойгоор буряад хэлэеэ заанаб. Проектнэ технологи хэрэглэн буряад хэлэ заахада, зарим хэлэ \зэхэдёё  ядалдадаг hурагшад б\хы оролдосо шадабарияа гарган, бэе бэедээ туhалалсан, hайн сэгнэлтэн\\дые абажа, сэдьхэлдээ баярлан, урмашан, буряад хэлэндэ дурлан, энэ хэлэ б\ри г\нзэгыгёёр шудалhайб гэжэ сэдьхэн ябадаг.

Хэрэглэмжэг\й орхисооной боложо байhан буряад хэлэеэ \ргэхэ, дэмжэхэ ажалнууд м\нёё сагта ехэ \нгэргэгдэнэ. Хэлэн гээшэ х\н\\дэй хоорондоо харилсажа,  hанал  бодолоороо андалдаха зэбсэг гээшэ. Х\н боложо т\рэхэhёё эхилээд, эгээ т\р\\н т\рэл хэлэндээ hуража,  ёёрынгёё  эрилтэн\\дые бэел\\лнэ. Хэлэн х\нэй наhанда тойроод баhан оршолон байдалдань хододоо хэрэгтэй байха еhотой, хэрэгг\йдэхэдёёл,  хэлэмнай муу байдалда ороно. Эгээ т\р\\ х\н гэр б\лэ дээрээ т\рэл хэлэн дээрээ хёёрэлдэхэ еhотой.  Ямаршье хууляар хэлэ \зэхые баадхажа шадахаг\йбди.  Хэлэнэй х\шэр байдалда ороходо, гэр б\лынхид лэ зэмэтэй болоно гээшэ гэжэ х\н б\хэн ойлгохо еhотой. Энээниие ойлгуулха, буряад хэлэндээ улад зонойнгоо анхарал татуулха, залуу улаан бургааhан шабинартаа хэлэнэйнгээ тодо, уян нугархайдань дурлуулжа, тэдэнэй нюусануудтайнь танилсуулха гэхэ мэтэ нангин хэрэг\\д буряад хэлэ бэшэгэй багшанарай \\ргэ, ажалайнь гол hудаhан болохо зэргэтэй, – гээд д\й д\ршэлтэй багша сэдьхэлэйнгээ х\бшэргэйн бодолнуудтай хубаалдаhан байна.

Недондо манай редакциин  соносхоhон  «Удха узуураа сахия» гэhэн конкурсдо Лидия Еремеевнагай шаби Федор Коняевай удха узуурай т\\хын х\дэлмэри илалта туйлажа, тус нэрэтэй согсолборидо ороhон байна. Энэ хамтымнай х\дэлмэри улад зоной \ндэр сэгнэлтэдэ х\ртэжэ, Эрх\\гэй областиин журналистнарай м\рысёёнэй «Эрхим газетнэ проект»  гээд модоо жэл тоологдоhон байна. Тиихэдэ hая \нгэрhэн  12-дохи Б\гэдэ Буряадай уласхоорондын «Алтаргана – 2016»  \ндэhэн ехэ нааданда  «Буряадууд  ба буряад соел тухай бусад хэлэн\\д дээрэ эрхим ном» гэhэн номинацида илалта туйлаба. Эндэ м\н лэ энэ багшын, тэрэнэй hурагшын хубита бии гээшэ.

Номгон абари зантай, олон \гэ х\\рг\й, урагшаа hанаатай, сагаан сэдьхэлтэй,  олондо х\ндэтэй  багша  Лидия Еремеевна Боронцоевада саашанхи амжалтануудые, нэгэтэ бариhан жолоогоо hуладууланг\й, олон бэрхэ х\б\\д басагадые т\рэл эрдэмэйнгээ гуламтаhаа жэл б\ри \ргэн харгы замда гаргалсажа, эхэнэр х\нэй жаргалые эдлэн, хонгор hайхан нютагтаа золтой, д\\рэн хэшэгтэй, амгалан тайбан ажаhуухыень х\сэнэб.

Намжилма Цыденова