Буряад хэлэеэ \ргэгшэ

М\нёё сагта т\рэл hайхан хэлэеэ мэдэжэ, сэгнэжэ ябадаг залуушуул олоной hайшаалда х\ртэдэг. Манай тойрогой зарима х\б\\д болон басагад \ндэhэн хэлэн дээрэ хоорондоо харилсажа, буряад ирагуу дуунуудаа, уран м\рн\\дээ   г\йсэдхэжэ байхадань, х\нэй досоо наран шаража байhан шэнги болодог даа.

Энэ талаар оhын голой \хиб\\д бусад \етэнhёё онсо илгардаг гээд \нинэй мэдээжэ юм. Илангаяа Yбэсын hургуулиин hурагшад буряад хэлэ \зэлгёёр hайн д\нг\\дые харуулдаг, олон тоото м\рысёён\\дэй илагша болон призернууд гээшэ.

*аядаа энэ hургуулиин 9-дэхи ангиин hурагша Таня Балдаева Даширабдан Батожабайн 100 наhанай ойдо зорюулагдаhан «Уран гуурhан» гэhэн регион хоорондын литературна м\рысёёнэй 2-дохи призер болоhон байна.

– Таня табадахи классhаа ш\лэг\\дые бэшэдэг, олон конкурсын хабаадагша, илагша, призершье болоhон. Ш\лэг\\дэй согсолбориин автор. Жэл б\хэндэ тойрогой буряад хэлэнэй олимпиадын илагша болоно. Владимир Васильевич – отоо баабайниинь, Любовь Николаевна – тёёдэйниинь ехэ туhаяа  х\ргэhэн.

«Сэдьхэл» гэhэн аман зохеолой кружогто ябахадаа Серафима Николаевна Балданова багшатаяа нэгэтэ бэшэ Ивалгын дасанай эмхидхэгдэдэг «Эхэ хэлэн – манай баялиг» гэhэн урилдаанда хабаадажа, шанга hууринуудые эзэлhэн байдаг. Хоер жэлэй саана кружогой гэш\\дээр хамта Монгол орон ошоhон байна.

Буряад хэлэн тээшээ ехэ бэрхэ басаган, – гээд т\рэл хэлэнэй багшань Светлана Ивановна Башлеева хэлэнэ.

Тойрогой буряад хэлэнэй д\й д\ршэлтэй багшанарай нэгэн Светлана Ивановна т\рэл хэлэндээ бэрхэ басаганай оюун бэлигые х\гжёёжэ, олон амжалтануудта х\ргэлсэнэ.

Ябажа байгаа жэлэй февраль hарада Таня Балдаева тойрогой захиргаанай \ндэhэн хэлэнэй таhагай эмхидхэhэн «Байгалай дуудалга» гэhэн ёёрын зохеоhон уран ш\лэг\\дэй урилдаанда   хоердохи hуури эзэлhэн юм.

Агууехэ буряадай уран зохеолшо Даширабдан Батожабайн конкурсто «Отоо баабайн хёёрёён» гэhэн рассказ бэшэhэн байна.

Эндэ Онгой яhатан тухай домог \гтэнэ. Онгой, Булагадай х\б\\н, Булган Хараhаа гараhан. Тэдэнэр бёё угтай, Онгойн ехэ Заяан – Бахуунай. Наhан болохынгоо урда долоон хоногой туршада х\дёёлэхэг\й,  тиигэбэл  \шёё х\сэтэй болоод ерэхэб гэhэн. З\гёёр т\рэлхидынь х\дёёлхэ гээд шиидэhэн. Бахуунай нюдёё нээжэ, дахин бусахаб, гэбэшье булта т\рэлн\\дтэм муу байха гэхэдэнь, \бгэд «Бахуунай, унта, маанарай заяан болохош» гэhэн юм.

М\нёё Таня 9-дэхи класс  д\\ргээ. Бага наhанhаа буряад хэлэеэ hайнаар мэдэхэ басаган  \етэн н\хэдтэеэ т\рэл хэлэн дээрээ харилсаха дуратай.

– Дэлхэй дээрэ олон янзын хэлэн\\д бии. Тэдэнэй дунда манай эгээн дуратай \нэр hайхан буряад хэлэн. Yнэр hайхан буряад хэлэндээ hурахадаа, олон тоото уран зохеолшодойнгоо, поэд\\дэйнгээ номуудые тон анхаралтайгаар уншаха болонобди. Б\ри эртэ урда сагhаа нааша hайхан буряад хэлэмнай арадай аман      \гёёр дамжан ерэhэн байха гэжэ hанадагби. Х\н б\хэн т\рэhэн эхэтэй, т\рэлхи хэлэтэй, т\рэhэн тоонто нютагтай, тиигээд т\рэлхи хэлэмнай \нэр hайхан буряад хэлэн.

Буряад хэлэеэ \ргэхэ, дэмжэхэ, х\н б\хэн урдаа зорилго табиха еhотой гээд намда hанагдана. Yдэр б\ри манай нютагайхин бултадаа \нэр hайхан т\рэл хэлээрээ омогорходог. Би энэ буряад хэлэнhээ олон hайн hайханиие абанаб. Т\рэл хэлэеэ дээшэнь \ргэжэл, ехэ баян болгожол байхаяа оролдохоб, – гээд Таня Балдаева хэлэбэ.

Намжилма Цыденова