Эхэ эсэгэнэрнай м\нхэрбэшье,

хэзээдэшье мартагдахаг\й,

хододоо сээжэ з\рхэндэмнай \лэхэ!

Манай гэр б\лэдэ, тодоор хэлэбэл, наhанаймни н\хэр Алексеев Александр Романовичай гэр б\лэдэ, тиихэдэ минии Алексеева Юлия Васильевнагай гэр б\лэдэ фронтовигууд, ара талын ажалшад бии ааб даа.

Нэрлэбэл, н\хэрэймни эсэгэ Алтаев Роман Никитич, Алексеева (Барданова) Валентина Борисовна hамгатаяа болон намайе \ргэhэн Хамаганов Кондрат Хаданович ба минии эхэ Хадеева Анна Васильевна.

Алтаев Роман Никитич 1915 ондо Аата hууринда таряашанай гэр б\лэдэ т\рэhэн намтартай. Тэрэнэй эсэгэ Айша Эрх\\ хотоhоо ерэжэ ябаад, бандидуудта алуулhан байгаа. Роман тиихэдэ оройдоо табатай байгаа hэн. *\\лээрнь эсэгынгээ нэрээр Алексеев фамили з\\hэн. Тиигэбэл, бидэнэр бултадаа Алексеевтэн болонобди. Эхэ эсэгэнэрнай \хиб\\дтээ дээдэ hургаал олгохоор оролдоhон, м\нёёдёё бултадаа ёёрын гэр б\лэтэй. Алтаев Роман Никитич эсэгэмнай б\хы дээрээ 10 жэлдэ сэрэгтэ албалаа. 18 наhандаа ЧОН алба хаахаар ошоо hэн, хоер жэлэй h\\лээр И.В. Балдыновай командовани доро Буряадай морин сэрэгэй дивизидэ эльгээгдээ. 1938 ондо бага командирска б\ридэлэй hургуулида ороо. *\\лээрнь Монголдо хилэ сахихаар эльгээгдээ бэлэй. Моридоор эндэ \дэр б\ри хилэ сахижа ябагша hэн. Тэргэтэй мориндо тачанка (пулемет) болон гурбан сэрэгшэд hууха, хажуудань мори унаhан хоер сэрэгшэд ябадаг байгаа гээд хёёрэгшэ hэн. 1940 оной ноябрь hарада сэрэгhээ табигдаhан юм.

Гэртээ бусажа ерээд, эхэдээ туhалжа захалаа. Хойто эсэгэ Алтаев Никитэhээ табан д\\нэр ехэ боложо ябаhан. 1941 ондо Роман дахяад сэрэгтэ татагдажа, Эсэгэ ороноо хамгаалха дайнда ошобо. Алас Дурна з\гтэ hуралсалай артиллеристнуудай полкдо тудаhан. Ротын старшина байhан, hая абтаhан сэрэгшэдые hургааhан. *\\лээрнь запасной сталинска полкын б\ридэлдэ баруун фронтдо эльгээгдээ (энээн тухай хёёрэхэ дураг\й бэлэй), Берлиндэ х\рёё, теэд дахяад Алас Дурна з\г ошоод, h\\лэй h\\лдэ 1946 ондо сэрэгhээ табигдажа, т\рэл нютагтаа МТФ-эйн бригадираар, осеменаторска пунктын ноеор х\дэлёё. Эсэгын дайнай II шатын орденоор, олон тоото медальнуудаар болон грамотануудаар шагнагдаhан. Х\н зондоо ехэ х\ндэтэй, ехые мэдэдэг, hургаартай х\н ябаhан. Арад зонойнгоо т\\хэ, уг гурбалаа hайн мэдэдэг байгаа. Нэгэ Матвей гарбалиинь 1944 ондо дайнда унашаhан, младши лейтенантын званида генерал Улыбинда албалhан байгаа. Гэрлээг\й, унаhан газарынь мэдээжэ бэшэ. Тэрэнэй нэрэ Аата hууринай памятнигта hиилэгдэнхэй. Эхэнь наhа баратараа х\б\\гээ ехэ х\леэhэн.

Александр Романовичай эхэ, басаган наhандаа Барданова Валентина, 1915 ондо Хабсал hууринда (Солянка нютаг) т\рэhэн, эртэ эхэhээн гээгдэжэ, тэрэ \еын бэрхэшээлн\\дые бэе дээрээ \зэжэ, ехэш\\лээр зэргэ х\дэлжэ захалаа, 1937 ондо хэhээлтэдэ ороhон Трофим ахынгаа гэр б\лэдэ туhалhан. 4 \хиб\\дые х\л дээрэнь гаргалсаа. Дайн соо 1946 ондо Роман Никитич эсэгэдэмнай хадамда гаратараа нютагтаа х\дэлhэн байгаа. Табан \хиб\\тэй болоhон аад, хоерынь багадаа н\гшэhэн байшоо. Гурбаниинь ехэн\\д болоhон, м\нёё нэгэниинь м\нхэрёё, теэд аша гушанарынь амар мэндэ ажаhууна.

Бардановтанай гэр б\лэ эбтэй эетэй, аша гушанарынь олон, тодоор хэлэбэл, нэрэтэй т\рэтэй х\н\\д. Эхэмнай ехэ х\дэлмэришэ, тэнс\\ритэй, бэрхэ шадалтай, оедолшо х\н байгаа, 76 наhа наhалаа. 60 наhандаа \шёё МТФ-дэ h\ниин харуулшанаар х\дэлёё. Ара талын ажалша, ажалай ветеран, гараа амарууланг\й х\дэлёё, бидэнэртэ, х\\гэдтээ, аша гушанартаа ехэ туhалаа.

Бидэ Александр Романовичтайгаа сугтаа эхэ эсэгэдээ баяртайбди, хэзээдэшье мартахаг\йбди. Гэр б\лэдёё бидэ эгээ аха захатан болонобди, баярайшье болон гашуудалайшье \едэ хододоо хамтадаабди. Эхэ эсэгэнэрнай тэрэ \еын эрэлхэг зоригой, ажамидаралай, эрид хатуу зангай жэшээ ехэтэ харуулаа. 1972 оной августын 15-да \хиб\\нэйнгээ 1,5 наhатай болоhоор минии hургуулида х\дэлмэридёё гарахада, эхэмни ёёрынгёё ажалаа орхеод, Булусада минии \хиб\\, т\р\\шын ашаяа адуулхаар ерэhэн байгаа.

Гэр байра \гэтэр, Кулункунда ябажа х\дэлёёб. *\\лээр совхоз хурайхадамни квартира \гэhэн. Н\хэртэмни нэгэ эгэшэ Клава, м\нёё погранична ветеринарна албанай ветеран, \ри х\\гэдынь эхынгээ м\рёёр ябажа, хилэ дээрэ ажаллана. Басагадынь хадамда гаранхай. Yбгэн эсэгэмнай аша гушанараа адуулжа \рдеэ, тэрээндээ ехэ баярлагша hэн. Харин бидэнэр hайн hайхан ажаhуужа байhан ушартаа эхэ эсэгэдээ ехэ баяртайбди даа.

Ю.В. Алексеева,

багшын ажалай ветеран.

Ёёрын архивhаа абтаhан фото-зураг