Оньhон \гэн\\д.
Эхэ орон тухай. Про родную сторону
1. Угаа алдаhан х\н,
Уhан дээрэ т\ймэр.
Человек, забывший свой род,
Как пожар на воде.
2. Хари х\н харида багтахаг\й,
Хандагайн сэмгэн тогоондо багтахаг\й.
Иноземец не найдет себе места на чужбине,
А берцовая кость изюбря в котле не поместится.
3. Гол голой нохойн дуун ондоо,
Айл айлай х\\рынь ондоо.
В каждой долине собаки по-разному лают,
В каждом улусе люди по-своему говорят.
4. Хари газарта халуун шулуу долеохо,
Халуун газарта хатуу яhа хухалха.
На чужбине горячие камни лизать,
На родине твердую кость сломать.
5. Хари газарай хабарыньшье хара,
Ёёрын дайдын \бэлиньшье ногоон.
На чужой земле – весна черна,
На своей земле – зима зелена.
6. Нагасын hайн зээдэ,
Намаагай hайн – хушада.
Из родственников – дядя лучше всех.
Из деревьев – кедр самый лучший.
Дуулая, н\хэд!
Эхирэд-Булагадай холшорой дуунууд
1. Хуhан модоной \з\\ртэ
Хура hуугаад ялтарна.
Холшортой басаганай хажууда
Х\б\\ниин hуугаад ялтарна.
Дабталга:
Унсаа уугаад яахамнайм,
Ушараад зугаалаhамнай
Юунээр сэнтэйб яас.
2. Хуhан модоной \з\\ртэ
Хура hуугаад наадана.
*айхан басагани хойноhоо
Х\б\\шиин олоороо харайлдана.
Дабталга:
Унсаа уужа аргам \гээ,
С\лёётэйгёёр гэртээ харихам яас.
3. Х\лёёр гэшхээд ябахадамни,
Х\хэ ногоон зёёлыма.
Х\\рээ хэлсээд ябахадамни,
Ёёрын ургууд налагайма.
Дабталга:
Унсаа уугаад яахамнайм,
Ушараад зугаалаhамнай юунээр сэнтэйб яас.
4. Шара сэсэг ургажа,
Шаралдайн голые зохеобо,
Шадамар \етэн гульдажа,
Энэ наадые зохеобо.
Дабталга:
Унсаа уужа аргам угээ,
с\лёётэйгёёр гэртээ харихам яас.
Бурятские имена
Алтан – золото
Арьяа – святой (санскр.)
Амгалан – мирный, спокойный
Баатар – богатырь
Бадма – лотос
Базар – алмаз (санскр.)
Баяр – радость, веселье
Балдан – превосходный, могущественный (тибетское)
Барадий – вечный (санскр.)
Бато – сильный, прочный, крепкий
Баян – богатый
Бимба – Сатурн
Болод – достаточно
Борсой – невзрачный
Буда – Будда (санскр.)
Булган – соболь
Булат – сталь
Буянтай – добродетельный, счастливый
Буха – бык.
Алфавидай гуримаар таабаринууд
«Г»
1. Гэрэй хойно гэдэгэр нарhан.(гэзэгэ)
2. Ехэ гэр, ехэ гэр соо бага гэр, бага гэр соо балшар х\\гэд. (гутал, оймhон соохи х\л)
3. Гээгээг\й аад бэдэрдэг, гэмтээг\й аад, еолодог. (гахай)
4. Х\\р, х\\р дуутай, х\хэ торгон дэгэлтэй, гал шара нюдэтэй, газаа ябаха еhотойтой. (гулабхаа)
5. Гуламта соо алтан сэсэг. (гал)
6. Улаагша \неэн, харагша \неэн хоер бэе бэеэ долеолдоно. (гал тогоон хоер)
7. Гэрэй хойно гэгээн h\\л. (г\рлёётэй \hэн)
8. Сагтаа сагаан, угтаа улаан богтоо боро. (г\рёёhэн)
9. Хойноо номгон, урдаа дошхон. (галай сусал)
10. Улаахан х\б\\н улаа нэхэhээр ошон ошобо. (галай ошон)
11. Шэл нюдэтэй, шэрэм хототой самсаал толгойтой. (гэр, сонхо, пеэшэн)
12. Д\ршэл ехэтэй д\рбэн баатар, хоерынь хоол бэдэрнэ, хоерынь холо ойрые хэмжэнэ. (гар, х\л)
13. Хара далай дээрэ хабтагай шулуун.(газар хахалха)
14. Анги, ангидаа арбуулаа, аняарлаад табибал – хоюулаа. (гутал, х\л)
15.Yбдёёг\й аад, гэншэдэг,
Yгы хээг\й, аад, бэдэрдэг. (гахай)
16.Ута х\з\\тэй, \ндэгэн сагаан бэетэй. (галуун)
17. Табан аха д\\нэр нэгэ нэрэтэй. (гар).
Yреэлн\\д
Ороходоо олзотой, х\н зондоо х\ндэтэй,
Угайнгаа нэрэ \ргэжэ,
Урагшатай, урматай,
Yндэр нэрэ зэргэтэй,
Yнэр олон аша, зээнэртэй,
Yлзы hайхан хэшэгтэй,
Yргэн олондоо мэдээжэ
Эмшэн болохотной болтогой!
|