IT – технологинууд х\дёё ажахыда: д\ршэлёёрёё андалдаан

Ходорhон неделидэ Боохоной районой Буреть hууринда Вячеслав Лизинэй КФХ-гай бааза дээрэ «Перспективные сорта продовольственной пшеницы, производственная кооперация» болон «Цифровое земледелие (GDLINK, официальный дилер John Deere), мониторинг транспорта (OMNICOOM)» темэн\\дээр семинар \нгэрёё. Эрх\\гэй областиин Губернаторай орлогшын – Усть-Ордын Буряадай округой захиргаанай х\тэлбэрилэгшын уялгануудые д\\ргэгшэ Анатолий Прокопьев,   транспортын  талаар менеджер, х\дёё ажахыда м\нёё \еын технологинуудай х\дэлмэри тухай хёёрэжэ \гэhэн «ТимбермашБайкал» компаниин т\лёёлэгшэ Антон Москалев, транспортын мониторингоор темэтэй «Омником» компаниин т\лёёлэгшэд М.Н. Ничипоренко болон К.П. Каширская, эдэнэрhээ гадна Боохоной районой КФХ-гай т\лёёлэгшэд болон х\дёё ажахын з\йлн\\дые \йлэдбэрилэгшэд энэ семинарта хабаадаhан юм.

*ануулан хэлэбэл, Вячеслав Лизинэй ажахы Усть-Ордын Буряадай округто IT  (мэдээсэлэй) технологинуудые х\дэлмэридёё нэбтэр\\лhэн т\р\\ ажахынуудай нэгэн болоно. Ажахыда хэрэгтэйгээр зохеогдоhон компьютернэ программануудай  аша  туhаар \ндэр д\нг\\дые туйлажа боломоор. Беспилотнигуудай туhаар хээр талыень буулгажа, 3D-карта   зохеоно.    Таряан   ажалда  х\рьhэнэй байдал, \дхёёр ба шэнгээр таригдаhаниие, таряанай гарасын шанар, газарай хэлбэри хараада абтаха еhотой ха юм. Ургасын сэгнэлтын технологи х\- дёё ажахын менеджментын \ндэр технологитой системэдэ ородог.

Предприятидаа журамтайгаар х\дэлжэ, округ дотор т\р\\ гаража шадаа, м\нёёдэрэй байдалаар, олонхидой   hажаахаар жэшээ харуулна. Вячеслав Лизин Красноярска хизаарай, Эрх\\ можын, Буряад Уласай х\рэнгэ таридаг т\б\\дэй эрдэмэй арга шадалда т\шэглэн, ёёрынгёё компаниин ажал ябуулна, энэ хадаа Боохоной районой х\дёё ажахынуудай саашадаа х\гжэхёёр шухала арга болоно.

– Б\хы дээрээ  найдабаримнай х\сэлдёё, Боохоной районой х\дёё ажахын ажалшадта hонирхолтой.  Харин хэн энээг\\р hонирхожо, саашадаа ёёрынгёё ажахыда м\нёё \еын технологинуудые нэбтэр\\лхэб – тэдэнэртэ х\дёё ажахын  ерээд\й гэжэ би  тоолоноб. Тэмдэглэбэл, м\нёёдэр эндэ  хабаадагшадай  90  процентнь манай районой х\дёё ажахын ажалшад болоно, – гээд Вячеслав Лизин хубаарилдаба.

Энэ семинар Боохоной райо- ной фермерн\\дтэ ехэ ашаг туhатай, нэгэдэхеэр, орооhоной шанар мэдэхэ хэрэгтэй; хоердохеор,  мэргэжэлтэд дуталдана, тиимэhээ хоорондоо харилсаатай байха хэрэгтэй, бэрхэшээлн\\дээ дабажа гарахада туhатай ха юм.  Вячеслав Лизин энэ жэлдэ хоер х\н\\дые hургаарта эльгээгээ. Кадрнуудаар х\дэлхэ хэрэгтэй, ямаршье бэрхэ мэргэжэлтэн байбашье, б\хы талые гансаараа  шиидэжэ болохог\йш.

– Семинарта хабаадахадаа, х\н\\д д\й д\ршэлёёрёё андалдажа, шэнэ hонииие мэдэжэ абадаг юм. Бидэнэр хододоо \йлэдбэриин ашаг шэмые дээшэл\\лхэ тухай хэлсэдэгбди. Yйлэдбэриин коопераци тухай хэлсэбэл, базова ажахы шэлэhэндээ алдуу гаргааг\йбди. Энэ предприятиин директор х\дэлхэ дуратай, тэрэнтэй х\дэлжэ боломоор.  М\нёё дээрэ энэ ажахы газар ажалай талаар 65 процент шэнэ компьютернэ аргаар х\дэлнэ, – гээд  Анатолий Прокопьев хэлэбэ.

Вячеслав Николаевич з\йлн\\дээ  тушаахадаа хамта х\дэлхёёр  дурадхана, энэ хадаа м\- нёёдэрэй байдалда ехэ  шухала. Yрэhэ шэлэхэ талаар научна хэрэг эрхилнэ, орооhото ургамалнуудай  з\йлн\\д   шэнжэлэгдэнэ, илангаяа эндэхи газар дээрэ мэргэжэлтэдые hонирхуулжа, научна арга мэхэн\\дые хэрэглэн, hайн д\нг\\дые \гэхэ аргатай шэниисын    \рэhэн абтана. Д\тын сагта энэ ажахын бааза  дээрэ хээр талада  тааруугаар  шэнгэн \тэгж\\лгэ бэлдэхээр хараална. Энэ х\дэлмэри х\дёё  ажахын т\бтэй хамта бэел\\лэгдэхэ. Туршалгын талмай дээрэ м\нёё  ургамалай шэнэ сорт hайжаруулха хэмжээ ябуулганууд хэгдэнэ, эндэхи газар дээрэ hайн ургаса \гэхэ, \ндэр шанартай талха татажа гаргаха сортнуудые абахаар,  урид хэрэглэгдэhэн сортнуудаар х\дэлмэри хэгдэнэ. Вячеслав Лизин hайн шанартай \рэhэтэй байхаар, таряашадай болон фермерн\\дэй ажахынуудаар хэлсээн\\дые баталан абана, ургуулhан  з\йлн\\дээ дууhан тушаахаар найдуулна. Yйлэдбэриин х\дэлмэриеэ hубаряад хэхэдээ, базова ажахыдашье болон Боохоной районой КФХ-нуудта ехэ туhатай байха. Иимэ коопераци КФХ-гай байдал hайжаруулна, баяжуулна ха юм.

– Иимэ семинарнууд ганса нэгэ районой бэшэ, харин округой б\хы районуудай х\дёё ажахыда ехэ хэрэгтэй. Хойшолондоо ургаса хуряалгын хаhын д\нг\\дээр б\хы округой х\дёё ажахын з\йлн\\дые \йлэдбэрилэгшэдэй  болон округой райо- нуудай  х\дёё ажахын  управлениин мэргэжэлтэдэй бэе бэетэйеэ д\й д\ршэлёёрёё хубаарилдаха, саашадаа т\р\\ технологи \р- гэнёёр    нэбтэр\\лхэ  зорилготойгоор семинар \нгэргэхёёр хараалагдана, – гээд Анатолий Прокопьев хэлэбэ.

– Энэ системэ, \нэхёёрёёшье, х\дэлнэ, м\нёё фермерн\\д энэниие з\бшёёхёёр бэлэн бэшэ, нэгэдэхеэр, \нэ сэндэнь зогсоно, тиигэбэшье м\нгэеэ гамнанг\й т\лэбэл,  нэгэшье фермер шэ- лэлгэ хэhэндээ гомдохог\й. М\- нёё          \еын технологи эсэстээ hайн ургаса абаха арга \гэнэ ха юм, – гээд тон з\бтэй газар ажалай талаар мэргэжэлтэ Антон Москалев хёёрэжэ \гэбэ.

«Тимбермаш Байкал» компани 15  гаран жэлдэ х\дэлнэ гээд тэмдэглэмээр. Худалдан абагшадтаа \ндэр шанартай техникэ дурадхана. Вячеслав Лизин ажахыдаа олон жэлдэ энэ техникэ амжалтатайгаар хэрэглэнэ. Семинарта хабаадагша б\хэн ёёрынгёё нюдёёрёё хаража, энэ технологитой танилсаха аргатай байба. Семинарай \нгэрhэн \дэр хура бороотой байжа,  ажахын \рэhэнэй газарта ошожо, б\хыдёё энэ системын хайшан гээд  х\дэлдэг байhые хараха арга олдоог\й байшоо.

Людмила Буяхаева

Авторай фото-зураг