«321-я Сибирская» кинофильмтэй танилсуулга \нгэрбэ

Февралиин 1-дэ Гомбожаб Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Буряадай оперо болон баледэй театрта «321-я сибирская» гэhэн кинофильмын танилсуулга-тоглолто боложо \нгэрбэ. Сталинградай байлдаанда илаhанай 75 жэлэй ойн баярта зорюулагдажа, энэ фильм буулгагдаа юм. Тус байлдаанда хабаадаhан аба эсэгэнэрэй \ри hадаhад эндэ суглараа бшуу.

«Агууехэ тэдэ жэлн\\дтэ доро дохиеобди» («Поклонимся великим тем годам») гэhэн танилсуулга-тоглолтодо ш\лэглэмэл ба х\гжэмэй зохеолнуудые, з\блэлтэ сагай болон м\нёёнэй авторнуудай х\гжэм дуунуудые оперо болон баледэй театрай дуушад Валентина Цыдыпова, Намхайн Мунхзул, Михаил Пирогов болон бусад симфоническа оркестрэй дирижер Валерий Волчанецкиин ударидалга доро зэдэл\\лээ.

Энэ кинофильмдэ Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряад драмын театрай артист Дугар Жалсанов буулгагдаhан байжа, буряад хэлэн дээрэ х\нэй з\рхэ сэдьхэлэй доhолтор уян гоеор ш\лэг уншажа, х\н зониие баясуулба.

М\н танилсуулга -тоглолтын \едэ кинофильмын хэhэг\\д, м\н яагаад, хаана буулгагдаhаниинь харуулагдаа. Удаань тайзан дээрэ найруулагша Солбон Лыгденов, гол герой Георгий Дронов гэгшэд уригдажа, бултанда баяраа мэд\\лээ.

Энэ кинофильмдэ 321-дэхи буугай дивизиин б\ридэлдэ Буряадай ба Yбэр Байгалай сэрэгшэ х\б\\дэй Сталинград хотын байлдаанда эрэлхэгээр тэмсэжэ, байhан б\хы х\сэ шадалаа гаргажа, фашистнуудые илаhан тухайнь харуулагдана.

Арадай поэт Баир Дугаровай ойн баяр

Буряад орондо эгээл алдар суутай, эгээл абьяас бэлигтэй ирагуу найрагша Баир Дугаров 70 наhанай дабаан дээрэ гараба. Энэ ушараар Буряад театрай тайзан дээрэ ойн баярта зорюулагдаhан ирагуу найрагшатай уулзалгын \дэшэ \нгэрбэ.

Баир Дугаров энэ \дэшэ уран ш\лэг\\дээ ородоор, буряадаар уншаhан байна. Тиихэдээ х\нэй з\рхэ доhолгомо уранаар, сэдьхэлэй уяртар уянгатуулан, уран бэлигэйнгээ дээжые арад зондоо сахилзатар сасажа байhандал \зэгдэбэ. Уншагшадтаяа сэхэ, нюур нюураараа уулзажа байhандаа, сэдьхэлынь баяраар халижа байгаа hэн. Ирагуу найрагшын г\н ухаанай г\нзэгы удхатай, ажабайдалай элдэб ушаралтай, удха т\гэлдэр бодолнуудтай, шог зугаатай ш\лэг\\дээ уншахадань, театрай ордон соо шэб шэмээг\й, сугларагшад hонирхол д\\рэн, айхабтар ехэ анхаралтайгаар ш\лэг\\дэйнь зэдэлхые шагнаа. Н\\дэлшэ арадай х\б\\нэй ш\лэг\\д т\рэл арадтань д\тёёр hанагдажа, ухаан бодолдонь ойлгосотой, эльгэ з\рхэндэнь шэнгэсэтэй байгаа гэжэ адагламаар.

«Наян Наваа», «Баргуджин Т\хэм», «Yгэдэйн аяга» болон бусад ш\лэг\\д гайхамшаг гоеор соностобо. Морин хуурай аялгын зэдэлээн доро ирагуу найрагшын ш\лэг\\дээ уншахадань, х\н\\дэй досоо h\р h\\лдэ бадаруулан, h\ёётэй гоеор соностохо юм. Буряадай оперо болон баледэй, дуу болон хатарай «Байгал», Буряад театрнуудай артистнар уран бэлигээрээ ирагуу ш\лэг\\дэй зэдэлэлгые шэмэглэбэ.

Эхэ орон, т\рэhэн нютаг Аха тухайгаа, аба, эжы тухайгаа Баир Сономович сэдьхэл х\дэлгэмэ ш\лэг\\дээ уншаа. Харагшад нэрьемэ альга ташалгаар ш\лэг б\хэниие угтажа байгаа бэлэй.

Буряадай арадай артистнар, Ородой Холбоото Уласай соелой габьяата х\дэлмэрилэгшэд Саян, Эржена Жамбаловтан Баир Дугаровай «Н\\дэлшэнэй одон» ш\лэгтэнь х\гжэм зохеоhон юм. Энэ дуун арад зоной дунда алдар суутай болонхой. Мэдээжэ энэ дуун баhа зэдэлээ.

«1996 ондо Москва ниислэлэй 850 жэлэй ойдо зорюулагдаhан тоглолтодо дуугаа дуулалдажа ябаабди. Буряадаараа дууладаг байгаабди. Гэнтэ Саян хэлэбэ гээшэ: «Буряадаараа дуулахадамнай, москвагайхид ойлгоног\йл даа. Баир Дугаровай эрхим ш\лэг байна. Энэ ш\лэгтэнь х\гжэм зохое». Тиигэжэ нэгэ h\ни соо «Н\\дэлшэдэй одон» гэжэ дуу зохеогоо hэмди», – гэжэ Эржена Жамбалова хёёрёё.

Баир Дугаровай ш\лэг\\д дэлхэйн олон \ндэhэтэнэй хэлэндэ оршуулагдаhан байна. Тэрэ Монгол г\рэнэй «Алтан гадаhан» орденоор шагнагдаhан юм.

70 наhанай дабаан дээрэ алхалжа ябаашье hаа, бэлигтэй ирагуу найрагша зохеохы ажалайнгаа т\лэг дунда ябана гэжэ hанагдана. Yшёё \ндэр орьелнууд, уран ш\лэгэй ульгам м\рн\\д урдань зэрэлгээтэжэ байна.