Алайрай аймагай Х\т\лиг тосхон дэлхэйдэ дээдын хэмжээнэй бэлигтэниие бэлэглэhэн гээшэ. Эндэ юрын х\дёёгэй тосхондо ерээд\й россиин мэдээжэ драматург Александр Вампилов ородой агууехэ классик Александр Пушкинай зуун жэлэй ойдо т\рэhэн байдаг. Баабайнгаа удха узуураар буряад яhатанай х\б\\нэй бага, эдир наhаниинь Х\т\лигтэ \нгэрёё. М\нёё районой т\бтэ Александр Вампиловай нэрэмжэтэ библиотекэ, гудамжа бии. *ургуулида «Эдир вампиловец» гэhэн клуб эмхидхэгдэhэн. 1978 ондо Александр Вампиловай музей нээгдэhэн юм. Табан жэлэй саана тэрэнэй байрлаhан гэрэй газаа х\шёё ёёhэндэ бодхоогдоhон.

Манай агууехэ нютагай х\н богони наhа абабашье, округой ажаhуугшадай олон \едэ дурасхаалаа \лёёгёё.

Мэдээжэ драматургын гэр - музей Х\т\лиг тосхоной эгээ суутай газар. Гэр б\лын байрлаhан комнато олоной анхарал татадаг. Эндэ хоер т\мэр шэрээн\\д, диван, стол стулнуудтай, номой шкаф, томо ханза, ханада гитара \лгёётэй, д\рэ зурагууд, хубсаhанууд, амhартанууд Александр Вампиловай эндэ байhаниие hануулна. Музейн нэгэ таhалгада hурагшын парта, драматургын эжы, Анастасия Копыловагай хэшээлн\\дэй т\сэб\\д, гэр б\лын гэрэл-зурагууд байдаг. Анастасия Прокопьевна hургуулида багшаар \ни удаан х\дэлhэн юм.

Вампиловай музейн шухала хадагалагша Юлия Борисовна Соломеина болоно. Энэ гайхалтай эхэнэр олондо мэдээжэ гээшэ. Багша мэргэжэлтэй, Александр Вампиловай гэр б\лые hайн мэдэдэг байhан, ёёhэн драматургын наhанай зуугаад ушарнуудые тон тодоор hанадаг. Юлия Борисовна \нэн сэдьхэлhээ нютагтаа драматургын дурасхаалые, литературна баялигыень нангинаар сахижа, ёёрынгёё талаhаа аргаг\й ехэ х\дэлмэри ябуулна.Агууехэ драматург олонхи зохеолнуудайнгаа геройнуудые нютагайнгаа зоной ажабайдалhаа абаhан байдаг. Тэрэнэй зохеолнууд дотор инаг дуран, х\н\\дэй хоорондохи харилсаан, тэдэнэй хуби заяан тухай хэлэгдэдэг. Тиимэhээ эдэ зохеолнууд ямаршье сагта х\н\\дтэ ойлгосотой, д\тэ байдаг.

Августын 19-дэ Александр Вампилов амиды мэндэ ябаа hаа, 82 наhатай болохо hэн. Вампилов 3-дахи курсын оюутан ябахадаа, т\р\\шынгээ “Персидская сирень” гэhэн рассказ бэшэжэ, тэрэнь 1957 ондо “Иркутский университет” сониндо хэблэгдэhэн байна. Удаадахи “Стечение обстоятельств” рассказ тэрэл сониндо 1958 ондо хэблэгдэжэ, удаань ном боложо гараhан юм. Александр Вампиловай “Прощание в июне” гэhэн пьесэ Литвагай Клайпеда хотын драмын театрта табигдажа, драматург олондо мэдээжэ болоhон байна. Тэрэнэй “Старший сын”, “Утиная охота”, “История с метранпажем” гэhэн пьесэн\\д олондо мэдээжэ болонхой. Богони наhанайнгаа болзорто драматург 70 рассказуудые, очеркнуудые, статьянуудые бэшэhэн. Александр Вампиловай зохеолнууд англи, белорус, болгар, испан, хитад, латыш, лезгин, монгол, немец хэлэн\\дтэ оршуулагданхай юм.

Намжилма Цыденова бэлдэбэ