Эртэ урда сагhаа хойшо буряад арад гуримуудаа, еhо заншалнуудаа сахижа, \еhёё дамжуулжа байдаг. Т\рэл арадайнгаа еhо заншалнуудые мэдэжэ ябаха х\н б\хэндэ шухала, юундэб гэхэдэ энэмнай манай арадай т\\хэтэй нягта холбоотой, арадаймнай ажабайдалда, сагай уларилдашье тааруу.

Зарим еhо заншалнууд м\нёё \едэ нэгэ бага ондоо болоно, харин нэрэтэй мяхаар х\ндэлэлгэ манай *огоотын дайдада урданhаа м\нёё \е х\рэтэр хубиланг\й х\рэhэн юм.

Буряадууд урданhаа мал \дхэдэг, н\\дэл ажабайдалтай байхаhаа боложо, ехэнхидээ мяхан эдеэтэй байhан. Мал хараха – ама тоhодохо гэдэг hэн.

Х\йтэн уларилтай манай нютагта м\нёёшье, х\сэ шадал орохын тула, тарган мяхаг\й яашье аргаг\й.

Мяхаар бэлдэhэн эдеэн буряадуудта элбэг байха. Миин мяха эдихэhээ гадна, буряадууд угайнгаа hайндэрн\\дтэ нэрлэжэ, хони г\, али мори гаргадаг. Тэрэ гаргаhан малайнгаа мяхые х\ндэтэй айлшадтаа нэрлэн, тусгаар эдеэ бэлдэдэг. Нэрлэжэ бэлдэhэн хадань, нэрэтэй мяхан гэдэг.

Ямар угайнгаа hайндэрн\\дтэ нэрэтэй мяхаар х\ндэлдэг бэ?

- ехэнхидээ т\рэн\\дтэ: басаганай наадандашье, х\б\\нэй хуримдашье

- наhанай ойн баярнуудта

- \хиб\\нэй жэлтэй болоходо (манай эндэ милаан гэдэгг\й)

М\нёё холоhоо, жэшээлхэдэ, хилын саанаhаа ерэhэн айлшадые гайхуулхын тула, энэ еhо заншал харуулдаг. Элдэбын туристическэ агентствэн\\д энэ еhо заншал программадаа оруулдаг.

Нэрэтэй мяха гаргахадаа, яhала сэбэрээр мяхаа бариха хэрэгтэй, h\хэ баридагг\й, ганса хутагаар \еэрнь hалгаадаг. Тогоон соо хэжэ шанадаг.

Хони гаргабал, 5, 7 г\, али 9 нэрэтэй мяха урдандаа табидаг hэн, м\нёё ехэнхидээ 7 нэрэтэй мяха табидаг, теэд заатаг\й энэ табаниие, али долоое баридагг\й, айл айлда ёёрёё табидаг, жэшээлхэдэ, иимэ байжа болохо:

1. Тёёлэй 1. Тёёлэй 1. Тёёлэй

(хониной толгой)

2. Yбс\\ 2. Yбс\\ 2. Yбс\\

3. Хотын шуhан 3. Хотын шуhан 3. Хотын шуhан

4. Дала 4. Дала 4. Дала

5. Дала 5. Дала 5. Адхаал сэмгэн г\, али

6. Адхаал сэмгэн 6. Адхаал сэмгэн можо сэмгэн

7. Адхаал сэмгэн 7. Можо сэмгэн

8. Можо сэмгэн

9. Можо сэмгэн

Адуу малаа толгойгоорнь сэгнэдэг хадаа: тэды толгой адуун, мал, хонид г.м., х\ниие х\ндэлхэдёё, эгээ х\ндэтэйнь тёёлэй болоно (хониной али мориной толгой). Энэ мяха эрэ х\ндэ баридаг.

Хажуудань хабhа, нюрганай мяха табидаг. Манилайдань гурбалжан хэршэлээ хэдэг.

Хорин мянган хонид сооhоо

Хотогор таргыень шэлэбэб,

Х\ндэтэ худадаа (нагасадаа г.м.)

Х\ндын тэмдэг болгон,

Хониной тёёлэй баринаб

Хотын шуhан

Хотоео д\\рэн байбал, мал тамиртай, тарган байдаг. Хотын шуhанай хажууда ореомол табидаг. Энэ мяха наhатай эхэнэр х\ндэ табидаг.

Баяндайн аймагай *огоотын дунда hургуулин 8-дахи классай Светлана Танганова бэлдэбэ