Алишье тээшээ адли тэгшэ бэлигтэй

Бэрхэ юрист, ирагуу найруулагша, зохеолшон, шэнжэлэгшэ… Иимэ алишье талаараа бэлиг шадабаритай гээшэ бурханhаа \ршёёгдэдэг еhотой.

Н\хэдэй аймагай Новон\хэд тосхондо ажаhуудаг отставкын судья, олон номуудай автор Галина Исааковна Атутова т\рэл, арадайнгаа хэлэ, т\\хэ, заншал тухай б\хы сэдьхэлээрээ оролдожо, ехэ х\дэлмэри ябуулдаг. Удха узуурайнгаа эртэ урданай т\\хын бэшэг шэнжэлдэг, эдэбхитэй ниитын ажаябуулагша болоно.

Y\схэл ехэтэй, ниитын ажалда хамсыгаа шамаад оролсодог, т\рэл hайхан нютагайнгаа, Yнгын голойнгоо hалбаржа, дэлбэржэ байхын т\лёё \нэн             з\рхэнhёё оролдодог х\н гэхэдэ нэгэшье алдууг\й даа.

Ябажа байhан жэлэй апрель hарада Н\хэдэй аймагта буряад хэлэнэй т\б байгуулхын эмхидхэлэй з\блёёндэ Галина Исааковна эдэбхитэйгээр хабаадалсажа, ёёрынгёё дурадхал мэд\\лэлн\\дые оруулhан байна. Тиихэдэ энэ бэлигтэй эгэшэ н\хэртэеэ ушаржа, ёёрын зохеохы ажаябуулга тухай хёёрэлдёё бэлэйбди.

Галина Исааковна залуу наhанhаа ёёрынгёё удха узуур, арадайнгаа еhо заншалаар hонирхол гаргажа захалhан юм.

Аймагайнгаа арадай с\\дтэ \ни удаан жэлн\\дтэ ажаллахадаа, с\лёё сагай тудахада уран зохеол бэшэдэг hэн. Илангаяа уг гарбалай, т\рэл дайдын т\\хэ тухай олон шэнжэлэлгын х\дэлмэри ябуулаа. 2010 ондо ород болон буряад хэлэн дээрэ зохеоhон ш\лэг\\дэйнь «Пробуждение» гэhэн согсолбори хэбл\\лэгдээ. 2017 ондо «Старинные бурятские сказания и предания от Бирху Гаврилова» гэhэн гар бэшэмэл х\дэлмэри хэблэлдэ гаргуулаа.

Харин 2019 ондо буряадай мэдээжэ этнограф С.П.Балдаевай «Суута \льгэршэн Папа Тушемиловэй зохеохы зам» ном бэлдэжэ, шэнээр хэблэлдэ гаргаhан байна.

Папа Тушемилов Н\хэдэй аймагай Баян Жалга hууринда  1877  ондо т\рэhэн. Удха узуураа 21 \е болотор мэдэхэ, арадай аргашан, \льгэршэн  байгаа.

1942 ондо Сергей Балдаев бэлигтэй \льгэршэнhёё аман зохеолые бэшэжэ абаhан юм.

– Хатуу дайнай он жэлн\\дтэ Сергей Петрович юундэшье дарагдааг\й, аяар Н\хэдэй аймагаар ябаган нюсэгёёр, машинаш байхаг\й, уг гарбалай т\\хын ехэ материал суглуулhан байна. Тэрэнэй ехэнхиинь хэблэлдэ гарааг\й байгаа. Тэрээн дээрэ бодомжолгодо абтагдажа, з\рхэм ходо х\дэлдэг hэн. М\нёё амгалан hайн сагта hуужа байгаад, иимэ сэнтэй мэдээсэлн\\дые арад зондоо тарааха гэжэ хаба соогоо оролдооб. Ямар урагшаа сэдьхэлтэй, агууехэ х\н байгаал даа Сергей Петрович Балдаев, – гээд Галина Атутова гайхалаа мэд\\лнэ.

Ном соо Папа Тушемиловай онтохонууд, т\\хэтэ дуунууд, таабаринууд, \реэлн\\д оробо. Нютагай номой сангуудаар энэ номууд тараагдаа. Номой хэблэлдэ авторта Улаан-Yдын эрдэмтэд туhаяа х\ргэhэн байна.

Т\рэл арад зонойнгоо т\лёё оролдожо ябаhан ниитын эдэбхитэй ажаябуулагша, ирагуу зохеолшо Галина Исааковна Атутовада зохеохы оршомдонь ехэ амжалтануудые х\сэел даа!

Намжилма Цыденова

Авторай фото-зурагууд