М. Парфенов, Н. Краснова, А. Прокопьев, В. Мантыков

Yргэн буряадай дэбисхэр дээрэ аба эжын буянгаар, арад зоной \реэлээр, аглаг hайхан тоонто нютагтаа жэнхэни буряад хэлэеэ, жэгдэ хурсаар мэдэхэ гээшэ, тон ехэ шухала хэрэг.

Yльгэр домогто Оhын голдо т\рэл хэлэеэ тон hайн тодоор мэдэхэ зон ажаhуудаг гэжэ хэлээ hаа, алдуу болохог\й. Энэ дайдаhаа буряад арад зондоо мэдээжэ уран зохеолшод, поэд\\д Владимир Петонов, Дольен Мадасон, Матвей Осодоев, Ким Ильин болон бусадууд гараhан ха юм.

Мартын 12-то Оhо тосхондо буряад хэлэнэй асуудалаар х\дэлмэриин з\блёён \нгэрбэ. Энэ хадаа тойрогой х\тэлбэрилэгшэ Анатолий Прокопьевой эмхидхэhэн т\гэсхэлэй уулзалга болобо. Энээнhээ урид округой табан аймагуудаар иимэ з\блёён\\д \нгэргэгдэhэн байна. Тэрэнэй х\дэлмэридэ тойрогой захиргаанай х\тэлбэрилэгшэд, Эрх\\гэй областиин гэгээрэлэй министрэй орлогшо Максим Парфенов, гэгээрэлэй хиналтын албанай х\тэлбэрилэгшэ Наталья Краснова, аймагай х\дёё нютагуудай гулваанар, hуралсалай, соелой, спортын эмхин\\дэй х\тэлбэрилэгшэд, округой бусад аймагуудай т\лёёлэгшэд хабаадаба.

Оhын эрдэм hуралсалай управлениин дарга Вероника Етобаева аймагайнгаа буряад хэлэнэй байдалай болон х\гжэлтын шатанууд тухай элидхэл хэбэ.

Юhэн дунда hургуулинуудта буряад хэлэн \зэгдэнэ. 1246 \хиб\\д т\рэл хэлэеэ шудална, 88 \хиб\\д факультативнаар, нэмэлтэ hуралсалай шэглэлээр 682 х\н\\д.

Аймагта 17 буряад хэлэнэй багшанар бии. М\нёё сагай эрилтын номуудаар, технологиин хэрэгсэлн\\дээр хангагданхай.

Аймагай буряад хэлэнэй багшанарай нэгэдэлэй х\тэлбэрилэгшэ Инна Атутова элидхэлээ буряад hайхан хэлэеэ магтан т\\рээhэн уянгата м\рн\\дээр захалаа. Энэ дэлхэйдэ ори гансахан т\рэл хэлэеэ, х\н б\хэнэй магтажа, сэгнэжэ ябабал, манай хэлэн хосорхог\йл. Энэ талаар оhын багшанар б\хы бэлиг шадабарияа hурагшадтаа дамжуулан, эхэ hайхан хэлэнэй шэдитэй танилсуулна. Оhын \хиб\\д тойрог соогоо б\хы конкурс-фестивальнуудай, олимпиадануудай илагшад, призернууд юм. Энэ аймагай гурбан багшанар Эдуард Аркадьевич Задоров, Дарья Матвеевна Спасова, Инна Петровна Атутова гэгшэд тойрогой эрхим буряад хэлэнэй багшын нэрэ зэргэдэ х\ртэhэн гээшэ.

Аймагай мэр Виктор Мантыков буряад хэлэнэй \зэлгэдэ ехэ анхарал хандуулна. Захиргаанай талаhаа т\рэл хэлэндэ хабаатай хэмжээ ябуулгануудые дэмжэжэ, арга соогоо туhаяа \з\\лдэг юм.

Эрхэдэйн дунда hургуулиин дарга Андрей Сергеев hонирхолтой дурадхалнуудые оруулhан байна. Энэ залуу х\тэлбэрилэгшэ х\\гэдэй сэсэрлигтэ заатаг\й \хиб\\н т\рэл хэлэеэ \зэхэ, хоер хэлэ адли тэгшэ мэдэхэ еhотой гээд тоолоно. Эрхэдэйн х\\гэдэй сэсэрлигтэ ганса буряад хэлэнэй хэшээлн\\д ябуулагдана. Бусад сэсэрлиг\\дтэ \нэмшэлгэ \гы дээрэhээ буряад хэлэн \гы. Харин Эрхэдэйн сэсэрлиг hургуулитай ниилэжэ, эндэ буряад хэлэеэ \зэхэ арга бии болоhон.

Т\рэлхидэй комитедэй т\лёёлэгшэ Анна Каримова аймагта буряад хэлэнэй лицей нээхэ дурадхал оруулба. З\блёёнэй х\дэлмэридэ хабаадаhан Усть-Ордын дасанай шэрээтэ Зоригто ламхай Yбэсын х\\гэдэй «Эхэ хэлэн – манай баялиг» гэhэн м\рысёёндэ эдэбхитэй хабаадажа, амжалтануудые туйладаг тухай, гэр б\лэдёё ёёрынгёё хэлэн дээрэ хёёрэлдэхэ, буряад хэлэнэй багшанарай салинда нэмэлтэ т\лбэри оруулха тухай hанамжануудаа хэлэбэ.

Аймагай соелой управлениин дарга Александр Дамбуев буряад хэлэ сахилгада соелой эмхин\\дэй \\ргэ тухай хэлэхэдээ, аймаг дотор 22 буряад аман зохеолой ансамбльнууд бии, аха заха \еын зон залуушуулда арадайнгаа еhо заншалнуудые, hургаал заабаринуудые дамжуулна гээд тэмдэглээ.

Багшын ажалай ветеран Тамара Андреевагай дурадхалнууд олоной анхарал татаба. Тамара Филимоновна наhанайнгаа амаралтада гараад, \мсын hургуули нээhэн. Тёёдэйнэр багашуулаа буряад хэлэн дээрэнь hургааха уялгатай, тиимэhээ манай hуралсалай т\бтэ ерэжэ, бултадаа буряад хэлэеэ \зэгты гээд уряалба.

Максим Парфенов, Наталья Краснова сугларагшадай асуудалнуудта тодорхой харюунуудые \гэhэн байна.

Тойрогой гулваа Оhо тосхоной хоер дунда hургуулинуудта буряад хэлэнэй хэшээлн\\дые оруулха, х\\гэдэй сэсэрлиг\\дтэ т\рэл хэлэ зааха талаар х\дэлмэрин\\дые ябуулха тухай хэлэбэ.

Зургаан аймагуудта \нгэргэгдэhэн з\блёёнэй д\нг\\дээр шиидхэбэрин\\д абтагдаха юм. Буряад хэлэнэй асуудалнууд дээдын засагай хэмжээндэ з\бшэгдэн хэлсэгдэжэ, аша \рэтэй д\нг\\дые асарха байха гээд найдагдана.

Намжилма Цыденова

Авторай фото-зурагууд