Агууехэ Эсэгэ ороноо хамгаалгын \едэ баатаршалга гаргаhан нютагайнгаа алдарта х\б\\дээ арад зон хэзээдэшье мартахаг\йл.

Зориг шадалаа, хаба шадалаа харуулhан баатарнуудай нэгэн Василий Харинаевич Хантаев болоно. Василий Харинаевич 1924 ондо Эхирэд-Булагадай аймагта Байтаг нютагта т\рэбэ. Бишыханhаа х\дэлмэридэ дуратай: гараар \бhэ сабшадаг, адуу малаа манадаг, полидо х\дэлдэг байгаа. Ехэ болоходоо, морин хажуураар,морин тармуураар hайнаар х\дэлдэг болобо. Колхоздоо ехэ туhа х\ргэдэг байhан юм. Василий мандагар боложо, 10-дахи класста hуража байтарнь, дайн захалаа.

1942 он. Василий аттестадаа абаhаар, дайнда мордобо. Василий Харинаевич Хантаев Волго м\рэнhёё дайлалдажа эхилбэ. Курск городто ехэ х\ндёёр шархатажа, госпитальдо хэбтэбэ. Саашаа дахин фронтдо ошобо. Киев, Смоленск гэхэ мэтэ городуудые с\лёёлэлсэбэ. Удаан саг соо хэрзэгы хатуу шуhата тулалдаан болоо hэн. Польшо дээрэ ёёhэн дахин шархатаба. Госпитальhоо гараад, Берлин х\рэтэр дайлалсаа. Берлин соо байлдаан \йлсэ дээрэ эхилбэ. Энэ байлдаае Василий Харинаевич мартанг\йгёёр hанадаг байгаа. Орудийно расчедой буугай командир hэн. Рейхстагай ойро Хантаев оло дахин эрэлхэг зориг, эрхим баатаршалга гаргаа. Нэгэ hомон Василиин толгой уруунь онобо. Гэнтэ мэдээгээ алдаад абаба, h\\лээрнь cнарядуудай утаан соо бодожо харахадань, расчедой боец\\дынь барандаа алуулшаhан байгаа. Гансаараа \лэжэ, \хэр буугаа hалаа харгыда гаргаад, дайсанай точконуудые, хоер «пантерэн\\дые», хоер бронетранспортер буудажа шатааба. Гэнтэ буугайнь урда снаряд тэhэршэбэ, теэд нюурынь шархатажа, шуhан гоожошобо. Нюдэнэйнгёё улаан шуhан болобошье, буудажал буудажал байба, h\\лдэнь «Ура» гэжэ дуулдаба.

Манай герой гушан минутын хугасаа соо \хэр буугаараа дайсадые гансаараа буудажа байба. Табан дайсанай пулемет, гурбан бронетранспортер, хоер зенитно пушкануудые артиллерист Хантаев \гы хэбэ, ябаган пехотинец\\дтаа, сэрэгшэдтээ харгы гаргаhан юм.

Энэ байлдаанда сержант д\шэн долоон немец\\дые плендэ абаба.

Василий Хантаев Германиие бута сохилгодо хабаадажа, орден медальнуудаар шагнагдаhан юм.

1945 оной июлиин 27-до Верховно Соведэй Президиумай тогтоолоор В.Х. Хантаев баатаршалга гаргаhанай т\лёё Советскэ Союзай Герой гэhэн \ндэр нэрэ зэргэдэ х\ртэгдэбэ.

Эжыдэнь бэшэг

Б\хы боец\\дэй, сержантнуудай, офицерн\\дэй з\гhёё танай х\б\\н Советскэ Союзай Герой гэhэн \ндэр нэрэдэ х\ртёё гэжэ амаршалхыемнай з\бшёёгыт.

Арадай амгалан байдалай, жаргалай т\лёё эрэлхэг зориг, шэн габьяа, Эхэ орондоо дурлал гаргажа тэмсээ. Иимээр х\м\\ж\\лhэндэтнай \нэн з\рхэнhёё танда hайн hайханиие х\сэнэбди.

Немц\\дые Берлин дээрэ, эшээндэнь хороохо талаантай байбабди. Ородой буу зэбсэг\\дые х\б\\нтнай \шёё ехээр суурхуулаа. Х\б\\нэйтнай мэргэн буудалгаhаа олон дайсад \хэлёё олоо. Олон н\хэдтёё эрэлхэг зорилгоороо жэшээ боложо, харгы гаргажа \гёё.

Бидэ танай х\б\\гээр омогорхонобди. Ёёhэн маанадаар дайшалхы замдаа Европодо олон городуудые с\лёёлэлсёё.

Х\ндэтэ Вера Петровна, ута наhатай, удаан жаргалтай, бэетнай эл\\р энхэ ябаг. Танай х\б\\ндэтнай ажалдаа амжалтатай ябахыень х\сэнэбди.

Шевчук – политическэ частиин комиссарай орлогшо, ахалагша лейтенант; Фоменко – частиин комсорг, Готин – сержант, Шартитесин – улаан сэрэгшэ.

Нютагайнгаа х\б\\нэй баатаршалгаар б\хы х\н\\д омогорхобо, ёёhэн тухай ш\лэг\\дые зохеобо, рассказуудые бэшэбэ. 1980 ондо Хантаев тухай дуу Эхирэд-Булагадай аймагай буряад хэлэнэй суута багша Хантаева Матрена Хандыхановна зохеоhон байна. Энэ дуу дуулажа, герой тухайгаа хододоо hанажа ябахабди.

Хантаев тухай дуун

Адуун сооhоо шэл\\лhэн

Алаг азарга hайхан даа.

Артиллерист нэрээрээ алдаршаhан

Хантаев Герой х\б\\мнай.

Х\лэг сооhоо шэл\\лhэн

Хурдан хула hайхан даа.

Берлин дээрэ шалгарhан

Баатар Хантаев сарюун даа.

Хада мэдэнг\й ниидэхэ

Хатуу булад самоледнай.

Байра мэдэнг\й хюдаха

Баатар суутай Героймнай.

Худайн голдо тэнжэлэйш даа,

Байтагай дайдада нютагтайш даа,

Yндэр ехэ нэрэтэйш даа,

Алдар суута габьяатайш даа.

Дайнай h\\лээр Василий Хантаев сэрэгэй училищи д\\ргэжэ, 1947 ондо нютагаа бусаа. Дээдэ партийна hургуули д\\ргээд, Усть-Орда тосхондо совхозой директорээр, Эхирэд-Булагадай аймагай управлениин экономистоор х\дэлёё. Удаань Улаан-Yдэ хотодо Сибириин таhагай СССР-эй эрдэмэй Академидэ инженерээр ажаллаhан юм.

1990 ондо наhа бараhан.

Василий Харинаевичай м\нхэ дурасхаалда Улаан-Yдэ хотодо х\шёё табигдаhан, т\рэл Байтаг нютагтань бюст тогтоогдоhон, hургуулиинь ёёhэнэй нэрые з\\жэ ябана.

Намжилма Цыденова бэлдэбэ