Юндум субарга бодхоогдохо
Усть-Ордын тойрогто заншалта хоер буряад бёё болон буддаадын шажангууд хоорондоо нягта холбоотой. Олон зон ёёhэдынгёё элинсэг\\дтэ бёё шажанай ба ламанарай туhаар м\ргэдэг. Тиимэhээ Усть-Орда тосхон руу орохоhоо урид барисада зальбаржа, саашаа дасан ородог. Харин энэ дасанай т\\хэ hонирхолтой, аймагай т\бтэ баригдахын урда тээ эгээ т\р\\н 1923 ондо Алуужин hууринда баригдаhан юм.
*аядаа г\рэнэй архивта М\\ринэй дасан тухай дансанууд, гэрэл зураг олдоhон байна. Усть-Ордын дасанай шэрээтэ Зоригто ламхайн хёёрэhёёр, М\\рин голой нэрээр дасан нэрлэгдэhэн т\\хэтэй. Тарханууд hуурин гое hайхан ногоотой, уhанай хажууда хоер дабхар дасан баригдаhан байна. Цанид Хамба лама Агваан Доржиевай туhаар Рихард Берзен гэжэ нэрэтэй, Санкт-Петерб\ргын дасанай эхи табилсаhан х\нэй проектээр Алуужин нютагай Михайловтанай аха д\\ энэ дасан бариhан гээд хэлэгдэнэ.
Газаа талань х\рин т\мэрёёр б\рёётэй, тэрэнь наранай туяа доро элдэб \нгын будагуудаар ялалзажа байха, оройдонь латуняар б\тээhэн г\рёёhэн. Шухала байшанай хажууда ламанарай хэдэн гэрн\\д, бани,туулайнуудай байра байhан.
10 гаран ламанар нютагай зониие ургамал ногоо суглуулжа, эмшэлдэг байгаа гээд нютагай \тэлhэн зон дурсадаг. 1937 он болотор ламанар нютагай зониие аргалдаг бэлэй. Хамалган боложо, ламанар ябажа, дасанай байшан задалагдаhан юм. Харин hууридань х\дёё ажахын газар болоо.
70‑80 онуудаар силоосой яма малтагдаа, тэрээгээр нютагай ажаhууугшад хуушан дасанай hуури элир\\лдэг. Усть-Ордын дасан, М\\ринэй дасанай уг залгагша хадаа тэрэ hууридань субарга бодхоохо гээд шиидэбэ.
Эдэ \дэрнуудтэ ламанар Зоригто шэрээтэ ламхайтай Юндум субаргын эхи табиба. Газар гуйжа, б\мбэ нюужа, дайдын эзэдтэ сэржэм \ргэбэ.
Сагай ерэхэдэ юумэн ёёрёё б\тэхэ гэhэн \гэ \нэхёёршье \нэн. Харин х\сэлёё алданг\й, оролдохо шухала.
Буянтай ехэ хэрэгтэ нютагай зон ёёhэдынгёё хубитаяа оруулха байха. Энэ хадаа Агууехэ Агваан Доржиевта х\ндэлгэ, эндэ байhан дасан ёёрынгёё сагта хэды олон х\н\\дтэ туhа абарал болоhоной дурасхаал болохо.
Намжилма Цыденова
|