Т\\хын хуудаhанууд сухарилтаг\йгёёр ирагдажа, Агууехэ дайнай h\рёётэй \дэрн\\д холодожол байна. Тиигэбэшье аюулта дайнай \едэ гаргаhан баатаршалганууд х\н зоной ухаанда хододоо м\нхэж\\лжэ, мартууланг\й, ургажа ябаhан \етэндэ дамжуулан байха еhотойбди гэжэ hанагдана. Эхэ эсэгэеэ хэhэн дайшалхы ба амгалан сагай баатаршалгануудые \ри х\\гэдынь м\нхэж\\лхэ гэhэн ябадалынь одоош омогорхомоор.

Манай тойрогhоо Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда хабаадаhан сэрэгшэд тон \сёён \лэhэн. М\нёё тэдэнэрэй \ри х\\гэд \бгэ эсэгынгээ дайшалхы зам тухай гэр б\лынгёё т\\хэhээ мэдэнэ.

Боохоной аймагай Хохорск нютагай Мария Башанова ёёрынгёё \бгэ эсэгэ ,дайнай ветеран Федор Бадашкеевич тухай сэдьхэлдээ нангинаар хадагалжа, \хиб\\дтээ элинсэг баабайнайнь баатаршалга тухай омогорхон хёёрэдэг.

Федор Бадашкеевич Башанов тухай хёёрэхэдэ, тэрэ 1916 ондо т\рэhэн. Дайнай урда тээ сэрэгэй албанда Шэтын областьдо татагдаа. 1941 ондо Баруун фронт руу мордоhон байна. Дайнай эхиндэ Вязьма дотор плендэ абтагдаад, тэндэhээ тэрьедэжэ, партизанска отряд руу ороhон. З\гёёр 1942 ондо дахяад плендэ ороhон байна. Эсэгын дайнай д\\рэтэр Бухенвальдын х\ндэ хэс\\ хаалтада тама \зёё.

Фашизмын тама соо байhан он жэлн\\дээ Федор Бадашкеевич дурсаха дураг\й бэлэй. Тэндэ ажамидархын тула хулгана, гуталай ула эдихэ ушар байhан, эгээ муухай турлаагай мяхан гээд хэлэгшэ hэн. Плендэ лагериин харуулшадаар карта наадажа, ш\\бэл, хилээмэ,тамхи абаха, \лэн н\хэдёёрёё хубаалдадаг hэн. Нааданай \едэ немец хэлэндэ hураhан байгаа.

Энэ жэлэй февраль hарада Хэжэнгэ нютагhаа Батоцырен Дугаров манай сониндо Федор Башановай концлагерьта байхадаа немец\\дые картаар ш\\дэг дабхар нэрэтэй Хэжэнгын х\н байhан гэжэ т\рэлхидэйнь хёёрэhэн ушар тухай бэшэhэн байна. З\гёёр Мария Филипповна иимэ ушар \бгэ эсэгэмнай маанарта хёёрёёг\й гээд тэмдэглэнэ. Магад ондоо т\рэлхидтёё хэлэhэншье, \гы гэбэл, х\сэд ойлгоог\йгёёр сурбажалагша бэшэhэншье байгаа г\?

Мария аша басаганиинь ажалша, зёёлэн абари зантай, h\бэлгэн ухаатай \бгэ эсэгынгээ амтатайгаар эдеэ хоол бэлдэдэг, ой соогуур ашанартаа тёёрихэг\йн т\лёё хайшан гээд з\г\\дые элир\\лхэб, ямар эмтэй ургамалнууд бииб болон бусад ажабайдалда аша туhатай заабаринуудые б\хы наhандаа хадуужа абаhан байна.

Мария Филипповна ёёрынгёё х\б\\гээ Федор гэжэ \бгэ эсэгынгээ нэрэ \гэhэн байна. Х\б\\ниинь элинсэг баабайдаа адли бэрхэ, золтой х\н заатаг\й болохо гээд гэртэхидынь этигэнэ.

Намжилма Цыденова