Тойрогой х\гжэлтын алхамууд

Yнгэрhэн долоон хоногто Эрх\\ можын Губернаторай орлогшо – Усть-Ордын Буряадай тойрогой захиргаанай х\тэлбэрилэгшэ «Усть-Ордын  Буряадай  тойрогой 2021  оной  социально-экономическа х\гжёёлгын д\нг\\д ба 2022 оной т\сэб\\д» гэhэн сэдэбээр д\нгэй пресс-конференци региональна, тойрогой ба  аймагуудай СМИ-нуудай т\лёёлэгшэдтэй   \нгэргёё.

Пресс-конференци аятай зохид шагналтаhаа эхилээ. «За заслуги перед Усть-Ордынским Бурятским округом» гэhэн шалгарhанай тэмдэгээр снабженческо-худалдаанай х\дёё ажахын \йлэдбэриин «Сагаан-гол» кооперативай х\тэлбэрилэгшэ Николай Маркович Ефремов, «Почетный работник культуры УОБО» гэhэн \бс\\ндээ з\\дэг тэмдэгээр «Ахинское МО-гой культурно-информационно т\бэй» уран hайханай х\тэлбэрилэгшэ Ирина Григорьевна Житова шагнагдаа.

Х\ндэ эпидемиологическа байдалай байбашье, округ соо инфраструктурын х\гжёёлгэ эдэбхитэйгээр ябаhан. ёёрынгёё \гэ хэлэлгэ соо Анатолий Прокопьев 2021 ондо тойрогто 36 социальна объектн\\дай барилгын ба капитальна заhабариин х\дэлмэрин\\д ябуулагдаа гэжэ хёёрёё. Тэдэнэй 22 шэнэ ба д\рбэн капитальна заhабарилагдаhан объектнууд ашаглалгада оруулагданхай, бэшэн дээрэнь ажал \ргэлжэл\\лэгдэжэ байна.

– Эгээл ехэ хубилалтанууд эл\\рые хамгаалгын оршомдо болоо. Алайрай райондо Забитуй нютагта шэнэ участково больницын байшан, Бахтай, Зоны, Александровск, Головинское ба Тыргетуй нютагуудта фельдшерскэ акушерскэ пунктн\\д баригдаа. Баяндайн аймагай Улан, Половинка ба Нагалаг нютагуудта, Боохоной  аймагай Дундай ба Буреть нютагуудта, Н\хэдэй аймагай Ей нютагта, Оhын аймагай Майск нютагта, Эхирэд-Булагадай аймагай Кударейка, Кулункун, Булуса ба Гушид нютагуудта ФАП-ууд баригдаа, – гэжэ Анатолий Прокопьев хёёрэбэ.

Гадна Алайрай аймагай Нельхай нютагай участково больницын, Оhын аймагай больницын, Эхирэд-Булагадай аймагай Усть-Ордын 2-дохи Можын больницын поликлиникын байшангуудай капитальна заhабари \нгэргэгдёё. Новонкутский нютагта олонфункциональна соелой эмхи зургаан баригдаа.

*айн шанартай \йлэ хэрэг\\д х\дёё ажахын оршомдо баhал болоо. 2021 ондо УОБО-гой табан таряашануудай фермерскэ ажахынууд гэр б\лын мал ажалай ба   h\нэй фермэн\\дэй х\гжёёлгэдэ грантнуудае абаа. Грантнуудые \гэжэ эхилhэн сагhаа, 2012 онhоо, тойрогой зургаан аймагуудай 65 фермерн\\д дэмжэлгэ абаа.

Залуушуулай х\дёё нютагта \лэхын тулада ажаhуугшадай г\рэнэй дэмжэлгын социальна контрактнууд туhа х\ргэнэ. Б\хыдёё Усть-Ордын Буряадай округто 861 соцконтракт баталагдаа. Тэрэнэй ашаар тойрогой 172 ажаhуугшад \мсын предпринимательска ажаябуулга эхилжэ шадаа, 318 х\н \мсын туhалбариин ажахыгаа  х\гжёёхэ аргатай болоо.

– Юрэнхыдёё, би этигэлтэйгээр хэлэхэ байнаб, социальна-экономическа х\гжэлтэдэ болохотой hайн ябаса харагдана, – гэжэ округой х\тэлбэрилэгшэ тэмдэглээ.

Журналистнуудтай хёёрэлдёёнэй \едэ Анатолий Андриянович нэн т\р\\н тойрогой ажаhуугшадай сэдьхэл х\дэлгэhэн элдэб оршомдо хабаатай олон асуудалнуудта харюусаа.

Асуудалнуудай нэгэниинь тойрогой демографическа байдал тушаа байгаа. Эндэ болохотой hайн ябасашье байна, болон хэхэ ажалшье бии, – гэжэ тойрогой х\тэл- бэрилэгшэ тэмдэглээ. Б\хыдёё тойрогто т\рэлгын hайн ургалта боложо байна, жэл соо ажаhуугшадай олошоролго 3500 х\н\\дээр олон болоо. Харин миграционно ябуулгануудай талаар х\дэлхэ хэрэгтэй, залуушуул ябана, юундэб гэхэдэ ажалда орожо х\дэлхэ арга олоног\й. Тиимэhээ манай ажалай тон шухала зорилгонуудай ба ажал х\дэлмэриин шэглэлн\\дэй нэгэн хадаа х\дэлмэриин hууринуудые бии болголго.

Тойрогой х\тэлбэрилэгшэдэ hайндэрн\\дэй бэлэдхэлдэ хабаатай асуудалнууд табигдаа. 2022 ондо Усть-Ордын Буряадай тойрог 85 жэлэй ойн баярые тэмдэглэнэ, м\нёё хэдэн ехэ хэмжээ ябуулгануудта бэлэдхэл боложо байна гэжэ Анатолий Прокопьев дуулгаа. Байгал шадарай буряадуудай форум мартын 18-да хараалагдаа. Эрх\\ хотодо округой Yдэрн\\дые, УОБО-гой инвестиционно проектн\\дэй выставкэ \нгэргэхэ т\сэблэгдёё, гадна тон х\леэгдэhэн hайндэр – можын Сур-Харбаанай наадан т\сэбёёр Н\хэдэй аймагта \нгэргэдэхэ.

М\н баhа Усть-Ордын Буряадай округто буряад хэлэнэй х\гжэлтын асуудал з\бшэн хэлсээ. Анатолий Андрияновичай тэмдэглэhээр, хэлэнэй оршон байдалг\йhёё боложо буряад хэлэндэ hургалга нилээд х\ндёёр \нгэрнэ. Тиигэбэшье буряад хэлэнэй х\гжёёлгёёр ба сахилгаар аргаг\й ехэ ажал ябуулагдажа байна. *ургуулиин наhа х\сёёг\й х\\гэдтэ ба hурагшанарта УМК-нууд гаргагдана, буряад хэлэ \зэдэг hургуулинуудта ба х\\гэдэй сэсэрлиг\\дтэ дэмжэлгэ \гэгдэнэ. М\нёё жэл зургаадахи классуудай шэнэ учебниг\\дые хэблэн гаргаха т\сэблэгдэнхэй. Буряад хэлэ \зэдэг hургуулинууд 78-hаа 86 болотор, х\\гэдэй сэсрлиг\\дэй 49-hёё 57 х\рэтэр олон болоhониинь ехэ баярламаар байна.

Уулзалгын т\гэсхэлдэ тойрогой захиргаанай х\тэлбэрилэгшэ сэдх\\лэгшэдтэ тэдэнэрэй гэрэл – зурагуудтай календарь бэлэглээ.

Людмила Буяхаева

Авторай фото-зурагууд