Эхын дуран
Хаанахи тэрэ холын, буурал сагаан анха балар сагай сиибэн х\хэ манан соогуур тёёрин, харанхы хогоосон Юртэмсын захаг\й хиигээр гансаардан ябахадаа, умай соогоо б\рилдэн ябааша \риие мэдэржэ, Газар-Дэлхэй агууехээр баясаба. “Х\б\\н \риин т\рэбэл, баатар янзаар hургахаб. Энээнhээ хойшо би хэзээдэшье гансаардахалг\йб, этигэл найдамта эжэл н\хэртэй болохоб”, – гэжэ hанахадаа Газар-Эхын з\рхэн халуун баяраар лугшаа hэн.
Х\йтэн мульhэн, халуун галай гасалан зоболон амасаhан Газар-Дэлхэй Ажабайдалай али зэргэ шэр\\н шангые туршанхай, тиигэжэ тэрэ эрхэ ганса х\б\\ндээ х\бэн х\нжэл, торгон мансы бэлдээг\й. Тиигэжэ Замби-Т\биин х\йтэн шулуун х\рьhэн дээрэ Газарай х\\гэн м\ндэлёё. Газар тэрээндэ Х\н гэжэ нэрэ \гёё. Эхэhээ гарахын эрдэм ухаан т\гэлдэр Бурхан-Тэнгэрииншье \ри бэшэ hэн тэрэ, \дэр б\ри \ндыжэ, хоног б\ри тэнжэдэг \льгэр домогой баатар х\б\\ншье бэшэ hэн тэрэ, харин юрын лэ нялхадал – ухааг\й, туhаг\й, нарай нюсэгэн х\\гэн hэн. Юрын лэ нялхадал, тэрэнэй шадалг\й, нюсэгэн гарханууд эхынгээ сээжээр х\хыень бэдэрэн тэмтэрээ гээ. Теэд гансал бардам шанга hэн тэрэнэй тэрэ холын-холо сагай манан соогуур хашхарhан хамагые эреэшэ хашхараан.
Харин “Х\леэ, х\\гэмни”, – гэжэ Эхэнь энгэрээ тобшолоо гээ. – Бэлэн юумэн дээрэ ябаа hаа, баатар хэзээшье болохог\йш, уудалха онгилхоо залхуурбал, ухаа хэзээдэшье орохог\йш, hура, х\\гэмни, \гы юумые бэдэржэ, бэдэрhэн юумэеэ оло, олдоог\й hаань, хэрбэеэ – тэмсэ, тэмсэлдээ хододоо ила!”
Тиигэжэ Х\н бэдэржэ, оложо, харин олдоог\й hаань – тэмсээд, илажа hураа. Бэлэн бэшэ hэн. Эхынь энэ шэр\\н шанга hургаал, х\ндэ али олон алдуу – энд\\шье хэхэдэнь, х\б\\гээ хайрлан, Газар тархиинь эльбэжэ hамааруулааг\й.
Баатар х\нэй т\рэхэдэ, х\лэг т\рэдэг номнолтой. Дэгжэhэн дальбараа уурхайгаа орхижо, уудам сэнхир огторгойгоор аласые зоридог заншалтай.
Yшёё жэлн\\д \нгэрхэл, агта х\лэгёё хазаарлан, хизаар захаг\й, юртэмсын танигдааг\й холын т\бин\\дээр тэрэ Х\н аян замдаа мордохол.
З\гёёр hанаа амгалан х\б\\гээ эмгэн буурал Газар-Эжынь холын замда \дэшэхэ: тэрэнэй х\б\\н хари холын газарhаа хосоронг\йгёёр бусахал – Yгы юумые бэдэржэ, оложо, олдоог\й hаань – тэмсээд, илажа, тэрэ бага наhанhаа hуранхай.
А. Цыденова хэблэлдэ бэлдээ
|