Ноябриин 22-то Боохоной аймагай Хохорскын дунда hургуулиин дэргэдэ буряадай мэдээжэ эрдэмтэн, этнограф Сергей Балдаевай т\рэhёёр 130 жэлэй ойдо зорюулагдаhан хэмжээ ябуулган \нгэрбэ. Нютагай hургуулиин байшанда элитэ эрдэмтэндэ дурасхаалта самбар байгуулагдаа.

Буряад зоной урда сагай байра байдал, зан заншал, шажан м\ргэлэй еhололнуудые, аман зохеолые эсэшэ сусашаг\йгёёр, б\хы наhан соогоо суглуулhан, шэнжэлhэн эрдэмтэдэй нэгэн Сергей Петрович Балдаев (1889-1979) болоно. Энэ х\нэй хэhэн ажалые суута эрдэмтэн Цыбен Жамцарано болон арадаа гэгээр\\лэгшэ Матвей Хангаловай ажалай аша габьяатай жэшэхээр юм.

Боохоной аймагай Хохорск нютагай hайн шадалтай, соел болбосоролтой гэр б\лэдэ т\рэhэн Сергей х\б\\н Боохоной училищи, Эрх\\гэй багшанарай семинари д\\ргэhэн байна. Урданай \льгэр домогуудые hайн мэдэдэг т\рэлхидынь, абганар, нагасанарынь h\бэлгэн х\б\\ндэ энэ баялигаа дамжуулдаг hэн. Ехэ тайлаганууд ба бёёгэй еhололнуудта хабаадахадаа, Сергей Петрович т\рэлхиин хурса тодо ухаандаа хадуужа абаад, еhололой заршам, дурдалгануудые h\\лдэнь бэшэжэ ниитэлдэг бэлэй.

1907 ондо тэрэнэй хуби заяанда ехэ шухала удхатай \йлэ хэрэг болобо: М.Н. Хангаловтай, М.Н. Богдановтай, Ц. Жамцаранотой танилсаба. Бэлшэрэй училищи даажа байhан М.Н. Хангалов залуу багшые аман зохеол суглуулха ажалда д\рш\\лhэн, олон \льгэршэдтэй танилсуулhан юм. Тэрэнэй ашаар 400 \льгэршэдэй, хэдэн \еын уран бэлигтэнэй аман зохеол, нэрэ солонь эрдэмтэдэй болон уншагшадай hонорто х\рэhэн, т\\хын дансада м\нхэлэгдэhэн байха юм. Энээнhээ гадна 1000 гаран т\\хэшэ зоной хёёрёё бэшэжэ абаа, бёёгэй зэмсэг тоног суглуулаа.

Суута бёё удаганарай онго орохо, мэргэлхэ, \ргэл б\тээхэ еhолол, дурдалгануудынь, 150 хэблэлэй хуудаhан болохо материал, тэрэнэй архивта нёёсэлэгдэнхэй.

Ганса \льгэрн\\дые аяар 70 ондоо вариант бэшэжэ абаhан, тэрэ тоодо “Гэсэрэй” 6 ондоо вариант тоологдоно. С.П. Балдаевай суглуулhан 3 мянга гаран экспонат Улаан-Yдэ хотын т\\хын-хизаар ороноо шэнжэлэлгын музейдэ хадагаламжада байдаг.

Сергей Балдаевай ойн баярта зорюулагдаhан hайндэрые нютагаархидынь \ндэр хэмжээндэ тэмдэглэбэ. Эндэ мэдээжэ эрдэмтэнэй зээ х\б\\н, экономикын эрдэмэй кандидат Сергей Балдаев, Хохорск hууринhаа гарбалтай экономикын эрдэмэй доктор Николай Атанов, профессор Татьяна Санжиева, тойрогой захиргаанай х\тэлбэрилэгшын туhалагша Эдуард Алсаев гэгшэд хабаадаба.

Намжилма Цыденова